Akcija mladih, (youth in action) organizovace prezentaciju slika u Mall of Montenegru, poznatijeg kao "Gintas". Izlozba starih slika iz perioda od XVIII- XXI vijeka, kako je Podgorica izgledala nekad, a kako sad. Izlozba ce trajati u periodu od 21-23 Maja. Svi ljubitelji arhitekture, starih zdanja, moderne umjetnosti... bicete odusevljeni.
Svi ste pozvani ....
петак, 7. мај 2010.
OBOD
Obod je tvrđava s' manastirom iznad Rijeke Crnojevića u Crnoj Gori. Sagradio ju je oko 1457. Ivan Crnojević. U Obodu je radila prva južnoslovenska štamparija, Obodska štamparija. Osnovao ju je Đurađ Crnojević, i u njoj su štampani Oktoih i Psaltir. Prestala je sa radom kad je Đurađ napustio Crnu Goru.
четвртак, 22. април 2010.
Oblun
Oblun je tvrdjava u Crnoj Gori koja se nalazi pored istočne obale Malog blata Skadarskog jezera. Utvrđenje ima dominantan položaj sa mogućnošću kontrolisanja velikog dela basena Skadarskog jezera i Ćemosvskog polja.
Oblun se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“ kada se govori o događajima u Zeti, polovinom XII veka „intravit in castellum, qui Obolon dicitur“ . Naime, kralj Đorđe se, bežeći kroz planine, najzad utvrdio u kastelu koji se zvao Obolon, gde su ga Vizantinci opseli, a zatim po zauzeću tvrđave i zarobili.
Utvrđenje leži na ostacima akropole jednog ilirsko-grčkog grada. Za sačuvane ostatke utvrđenja se može pretpostaviti da potiču iz antičkog, kasno rimskog ili vizantijskog perioda, na osnovu prilično pravilanog pravougaonog oblika, iako konfiguracija terena nije takva da bi se taj oblik mogao očekivati. Dužina jedine čitave sačuvane strane prema severoistoku je oko 70 metara. Sjeverozapadni i jugoistočni zid sačuvani su delimično,a od jugozapadnog zida nema tragova, verovatno nije ni postojao već su ga zamenile vertikalne stene. Skoro u centru utvrđenja, na posebnom prirodno uzdignutom kamenitom platou, nalaze se ostaci jednobrodne crkve. Interesantna je i konstatacija da nisu nađeni ostaci kula.
Oblun se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“ kada se govori o događajima u Zeti, polovinom XII veka „intravit in castellum, qui Obolon dicitur“ . Naime, kralj Đorđe se, bežeći kroz planine, najzad utvrdio u kastelu koji se zvao Obolon, gde su ga Vizantinci opseli, a zatim po zauzeću tvrđave i zarobili.
Utvrđenje leži na ostacima akropole jednog ilirsko-grčkog grada. Za sačuvane ostatke utvrđenja se može pretpostaviti da potiču iz antičkog, kasno rimskog ili vizantijskog perioda, na osnovu prilično pravilanog pravougaonog oblika, iako konfiguracija terena nije takva da bi se taj oblik mogao očekivati. Dužina jedine čitave sačuvane strane prema severoistoku je oko 70 metara. Sjeverozapadni i jugoistočni zid sačuvani su delimično,a od jugozapadnog zida nema tragova, verovatno nije ni postojao već su ga zamenile vertikalne stene. Skoro u centru utvrđenja, na posebnom prirodno uzdignutom kamenitom platou, nalaze se ostaci jednobrodne crkve. Interesantna je i konstatacija da nisu nađeni ostaci kula.
среда, 21. април 2010.
Tvrdjava Mamula
Tvrđava poznata pod imenom Mamula, podignuta je na malom kamenitom ostrvu Lastavici, kružnog oblika, prečnika oko 200 m, koje se nalazi na ulazu u Bokokotorski zaliv, udaljeno oko 3,5 morske milje od Herceg Novog. Po mnogim sudovima znalaca, čak i u svjetskim okvirima, tvrđava i sad predstavlja remek djelo vojnog neimarstva. U kombinaciji sa trđavom Arza na poluostrvu Luštica i Fortom Prevlaka na rtu Oštro činila je neprelazni bedem i sigurnog čuvara ulaza u Bokokotorski zaliv.Tvrđavu, koja je bila projektovana za isključivo vojne operacije, je podigla Austro-Ugarska kao jedan od važnijih fortifikacionih objekata koji je štitio ulaz u Bokokotorski zaliv. Zajedno sa ostalim fotifikacijskom objektima bokokotorskog zaliva bila je preuzeta od ratne mornarice Kraljevine jugoslavije i činila je deo obalne odbrane u periodu između dva Svjetska rata.
Ulaz sa pristaništem i malom plažom, nalazi se na sjevernoj strani ostrva Lastavica, dok je sa preostalih strana svijeta, njena obala strma, nepristupačna, a more je duboko. Ona, po svom arhitektonskom rešenju, predstavlja najljepšu tvrđavu na Jadranu. Za vrijeme mletačke vladavine ostrvo Lastavica je nosilo naziv Rondina. Sredinom 19. veka, 1853. godine austrijski general i namesnik Dalmacije, baron Lazar Mamula, poznat i kao vjenčani kum crnogorskog knjaza Danila Petrovića, je na njemu izgradio tvrđavu, koja od tada nosi njegovo ime.Čitav kompleks tvrđave izgrađen je od krupnih, fino tesanih kamenih kvadera, jednake veličine, složenih u pravilne horizontalne redove. Položaj i sam oblik tvrđave prate konfiguraciju ostrva. U središnjem delu tvrđave postavljeno je prstenasto utvrđenje koje se sastoji od niza zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjem zidu. Krov je ravan i prekriven slojem zemlje sa ravnim grudobranom. Severozapadni segment prstenastog utvrđenja preseca visoka, masivna kružna kula sa dve etaže. U centru kule nalazi se otvoreno, kružno dvorište, ispod koga je smeštena cisterna za vodu. Na oba sprata kule nalazi se niz zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjoj strani zida.
Ulaz u tvrđavu formiran je na sjeveroistočnom dijelu i do njega se dolazi preko pokretnog mosta, koji je premošćavao relativno širok rov.Zanimljivo je to, da tvrđava nikada nije poslužila svojoj namjeni, odnosno sa njenih zidova nikada nije ispaljen ni jedan topovski hitac. Zbog svog izolovanog položaja, tvrđava je u oba svjetska rata korišćena kao zatvor, o čemu govori tekst na spomen ploči od crnog mermera, koja je 4. jula 1965. godine postavljena sa desne strane ulaza. Kampo Mamula, naziv je nekadašnjeg kazamata, u Prvom i Drugom svjetskom ratu, a u Drugom svjetskom ratu i logora "Numero 11" u koji su zatvarani antifašisti i stanovnici sa teritorije Boke Kotorske i istočne Hercegovine. Na Mamuli i susednoj Prevlaci bilo je zatvoreno 2332 odraslih muškaraca i žena i djece, boraca protiv fašista, kao i mještana. Logor je osnovan naredbom italijanskog admirala Renca Dalmaca 30. marta 1942. godine.
Tvrđava Mamula danas predstavlja jednu od najvećih i najbolje očuvanih austrijskih fortifikacija na Jadranu, koju karakteriše monumentalnost, izrazita preciznost gradnje i savršena funkcionalnost oblika. Tvrđava je zaštićena kao spomenik kulture druge kategorije.Nažalost, tvrđava dijeli sudbinu svih fortifikacija sa područja opštine Herceg Novi. Uprkos tome što je turisti brodićima uredno posećuju tokom ljeta, ona i nadalje, na žalost, služi kao deponija smeća i javni nužnik. Na njenim ruiniranim zidinima, gnijezde se jata galebova, a po strminama, koje se spuštaju ka moru, rastu agave.
Ulaz sa pristaništem i malom plažom, nalazi se na sjevernoj strani ostrva Lastavica, dok je sa preostalih strana svijeta, njena obala strma, nepristupačna, a more je duboko. Ona, po svom arhitektonskom rešenju, predstavlja najljepšu tvrđavu na Jadranu. Za vrijeme mletačke vladavine ostrvo Lastavica je nosilo naziv Rondina. Sredinom 19. veka, 1853. godine austrijski general i namesnik Dalmacije, baron Lazar Mamula, poznat i kao vjenčani kum crnogorskog knjaza Danila Petrovića, je na njemu izgradio tvrđavu, koja od tada nosi njegovo ime.Čitav kompleks tvrđave izgrađen je od krupnih, fino tesanih kamenih kvadera, jednake veličine, složenih u pravilne horizontalne redove. Položaj i sam oblik tvrđave prate konfiguraciju ostrva. U središnjem delu tvrđave postavljeno je prstenasto utvrđenje koje se sastoji od niza zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjem zidu. Krov je ravan i prekriven slojem zemlje sa ravnim grudobranom. Severozapadni segment prstenastog utvrđenja preseca visoka, masivna kružna kula sa dve etaže. U centru kule nalazi se otvoreno, kružno dvorište, ispod koga je smeštena cisterna za vodu. Na oba sprata kule nalazi se niz zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjoj strani zida.
Ulaz u tvrđavu formiran je na sjeveroistočnom dijelu i do njega se dolazi preko pokretnog mosta, koji je premošćavao relativno širok rov.Zanimljivo je to, da tvrđava nikada nije poslužila svojoj namjeni, odnosno sa njenih zidova nikada nije ispaljen ni jedan topovski hitac. Zbog svog izolovanog položaja, tvrđava je u oba svjetska rata korišćena kao zatvor, o čemu govori tekst na spomen ploči od crnog mermera, koja je 4. jula 1965. godine postavljena sa desne strane ulaza. Kampo Mamula, naziv je nekadašnjeg kazamata, u Prvom i Drugom svjetskom ratu, a u Drugom svjetskom ratu i logora "Numero 11" u koji su zatvarani antifašisti i stanovnici sa teritorije Boke Kotorske i istočne Hercegovine. Na Mamuli i susednoj Prevlaci bilo je zatvoreno 2332 odraslih muškaraca i žena i djece, boraca protiv fašista, kao i mještana. Logor je osnovan naredbom italijanskog admirala Renca Dalmaca 30. marta 1942. godine.
Tvrđava Mamula danas predstavlja jednu od najvećih i najbolje očuvanih austrijskih fortifikacija na Jadranu, koju karakteriše monumentalnost, izrazita preciznost gradnje i savršena funkcionalnost oblika. Tvrđava je zaštićena kao spomenik kulture druge kategorije.Nažalost, tvrđava dijeli sudbinu svih fortifikacija sa područja opštine Herceg Novi. Uprkos tome što je turisti brodićima uredno posećuju tokom ljeta, ona i nadalje, na žalost, služi kao deponija smeća i javni nužnik. Na njenim ruiniranim zidinima, gnijezde se jata galebova, a po strminama, koje se spuštaju ka moru, rastu agave.
понедељак, 19. април 2010.
Tvrđava Kanli Kula
Turska tvrdava poznata pod imenom Kanli-kula, u prevodu sa turskog "krvava kula" nalazi se na krajnjoj sjevernoj tački Starog hercegnovskog grada i predstavlja dio njegovog složenog fortifikacionog sistema. Vecim dijelom je podignuta na čvrstoj krečnjačkoj stijeni, na visini od oko 85 m nad morem i svojom veličinom i položajem dominira gradom.
Kanli-kula se prvi put u pisanim dokumentima pominje sredinom 17. vijeka kod turskog putopisca Evlije Čelebije. Tačno vrijeme njenog podizanja se ne zna. Više faza gradnje, koje se uočavaju u njenim zidnim masama, navode na zaključak da je njen razvoj tekao kroz duži vremenski period. Izvjesno je da je vremenom pretrpjela znatne izmjene i razaranja pa je danas teško utvrditi vrijeme njenog nastanka, mada se cini vjerovatnim da se njen nukleus zaceo još u srednjem vijeku. Svoj današnji oblik tvrdava je dobila u vrijeme turske dominacije Herceg Novim, moguće, sredinom 16. vijeka. Osnova današnje tvrđave ima oblik nepravilnog pravougaonika približne velicine 70 x 60 m sa relativno dobro očuvanim spoljašnjim zidovima i kulama na uglovima. Zidana je pretežno od grubo tesanog lokalnog kamena vezanog krečnim malterom. Na osnovu načina zidanja i položaja koje zauzimaju, za pojedine segmente tvrđave moguće je utvrditi približno vrijeme njihove gradnje. Tako bi izvjesne niže partije zapadnog zida i jugoistocne kule mogli poticati iz vremena rane upotrebe vatrenog oružja. Konačni oblik tvrđavi dali su Turci, dok su Mlečani, nakon zauzeća Herceg Novog, izvršili određene popravke jer je tvrđava u ratu bila znatno oštećena.
Prvobitno je Kanli-kula imala samo jednu kapiju, sa južne strane, koja je vodila u grad. Kasnije, moguće za vrijeme Mlečana, nakon rušenja dijela sjevernog zida, u njemu je formiran nov ulaz koji i danas služi.
U unutrašnjosti tvrđave malo je objekata sačuvano. Posebno je zanimljiva posve dobro očuvana cisterna koja se nalazi u zapadnom dijelu kompleksa. Očito je da je cisterna u nekom vremenu izgubila svoju prvobitnu namjenu i pretvorena je u zatvorsku ćeliju. Na svim zidovima cisterne nalaze se brojni crteži razlicitih tipova galija, predstave riba, grbovi, krstovi, imena i datumi. Svi crteži su urezani u malter i njih su, izvjesno je, izveli zatvorenici koji su svoje kazne izdržavali u ovoj "ćeliji". Crteži galija su bliski tipu galija koje je Turska koristila tokom 16. i 17. vijeka, pa se može zaključiti da je cisterna u zatvor pretvorena veoma rano i da su je Turci za ove svrhe koristili veoma dugo, sve do kraja svoje vladavine Herceg Novim, o čemu svjedoči urezana 1687. godina.
Danas je Kanli kula adaptirana u modernu ljetnju pozornicu.
Kanli-kula se prvi put u pisanim dokumentima pominje sredinom 17. vijeka kod turskog putopisca Evlije Čelebije. Tačno vrijeme njenog podizanja se ne zna. Više faza gradnje, koje se uočavaju u njenim zidnim masama, navode na zaključak da je njen razvoj tekao kroz duži vremenski period. Izvjesno je da je vremenom pretrpjela znatne izmjene i razaranja pa je danas teško utvrditi vrijeme njenog nastanka, mada se cini vjerovatnim da se njen nukleus zaceo još u srednjem vijeku. Svoj današnji oblik tvrdava je dobila u vrijeme turske dominacije Herceg Novim, moguće, sredinom 16. vijeka. Osnova današnje tvrđave ima oblik nepravilnog pravougaonika približne velicine 70 x 60 m sa relativno dobro očuvanim spoljašnjim zidovima i kulama na uglovima. Zidana je pretežno od grubo tesanog lokalnog kamena vezanog krečnim malterom. Na osnovu načina zidanja i položaja koje zauzimaju, za pojedine segmente tvrđave moguće je utvrditi približno vrijeme njihove gradnje. Tako bi izvjesne niže partije zapadnog zida i jugoistocne kule mogli poticati iz vremena rane upotrebe vatrenog oružja. Konačni oblik tvrđavi dali su Turci, dok su Mlečani, nakon zauzeća Herceg Novog, izvršili određene popravke jer je tvrđava u ratu bila znatno oštećena.
Prvobitno je Kanli-kula imala samo jednu kapiju, sa južne strane, koja je vodila u grad. Kasnije, moguće za vrijeme Mlečana, nakon rušenja dijela sjevernog zida, u njemu je formiran nov ulaz koji i danas služi.
U unutrašnjosti tvrđave malo je objekata sačuvano. Posebno je zanimljiva posve dobro očuvana cisterna koja se nalazi u zapadnom dijelu kompleksa. Očito je da je cisterna u nekom vremenu izgubila svoju prvobitnu namjenu i pretvorena je u zatvorsku ćeliju. Na svim zidovima cisterne nalaze se brojni crteži razlicitih tipova galija, predstave riba, grbovi, krstovi, imena i datumi. Svi crteži su urezani u malter i njih su, izvjesno je, izveli zatvorenici koji su svoje kazne izdržavali u ovoj "ćeliji". Crteži galija su bliski tipu galija koje je Turska koristila tokom 16. i 17. vijeka, pa se može zaključiti da je cisterna u zatvor pretvorena veoma rano i da su je Turci za ove svrhe koristili veoma dugo, sve do kraja svoje vladavine Herceg Novim, o čemu svjedoči urezana 1687. godina.
Danas je Kanli kula adaptirana u modernu ljetnju pozornicu.
недеља, 18. април 2010.
Medun
Ko nije čuo za Kuče (a malo je takvih) riječ je o porstoru nekadašnje Zetske Krajine sjeverozapadno od Podgorice koje naseljava istoimeno pleme. Ime plemena potiče od albanske riječi kuq — crven. Ovo crnogorsko-brdsko pleme podijeljeno je u tri oblasti: Starokuči, Novo Kuči (Drekalovići) i Zatrijebač. Svoju popularnost najviše duguje velikom vojvodi, piscu, vojskovođi, pa može se reći i filozofu Marku Miljanovu Popoviću. Tačno ispod Meduna nalazi se njegova rodna kuća koja je danas pretvorena u muzej koji preporučujem za posjetu.
Medun ili Meteon je stari grad i tvrđava koji potiče iz 3. ili 4. vijeka prije nove ere. U početku je to bila samo tvrđava a kako brojni ostaci svjedoče postao je i grad. Međutim, kao i ostale fortifikacije i on je zaboravljen od nadležnih, dosta toga je zapušteno,uništeno, pokradeno, propalo. Sad ćete reći da nisam neki promoter turizma kad ga ovako opisujem, ali protumačite to kao neku moju kritiku i apel ljudskoj svijesti da se okrene kulturno-istoriskoj baštini, ili se makar uzdrži od destrukcije. Ipak, među oronulim Ilirskim zidinama na vrhu se nalaze crkvica i grob Marka Miljanova koji su svakako relativno novijeg datuma.
Medun ili Meteon je stari grad i tvrđava koji potiče iz 3. ili 4. vijeka prije nove ere. U početku je to bila samo tvrđava a kako brojni ostaci svjedoče postao je i grad. Međutim, kao i ostale fortifikacije i on je zaboravljen od nadležnih, dosta toga je zapušteno,uništeno, pokradeno, propalo. Sad ćete reći da nisam neki promoter turizma kad ga ovako opisujem, ali protumačite to kao neku moju kritiku i apel ljudskoj svijesti da se okrene kulturno-istoriskoj baštini, ili se makar uzdrži od destrukcije. Ipak, među oronulim Ilirskim zidinama na vrhu se nalaze crkvica i grob Marka Miljanova koji su svakako relativno novijeg datuma.
Klobuk
Stari grad Klobuk se nalazi na koti 956, na kosom platou Mirotinskih greda, 582 m iznad sela Aranđelova i doline rječice Sušice ispod strmih stijena - na jugu, i sela Klobuk uz put za Nikšić-na sjeveru. Grad je sagrađen na velikoj prirodnoj terasi, oko 500 m južno od puta puta Trebinje-Lastva-Vilusi-Nikšić. Do grada se stiže sa sjeverozapada, sa pomenutog puta za Nikšić, šumskim putem koji su vjerovatno gradile austrijske trupe. Na tom putu je nekoliko suvozidnih prepreka u vidu zidova i artiljerijskih gnijezda.
Prilaz tvrđavi u srednjovjekovnom i osmanskom periodu je bio moguć jedino sa zapada, sa puta za Nikšić, tj. sa manje zaravni koja se zove Vrmac. Sa ostalih strana su skoro okomite stijene koje padaju u provaliju iznad rječice Sušice.
Istorija dobra
Mala ranosrednjovjekovna župa Vrm se protezala od lijeve obale Trebišnjice, na zapadu, do Ilijina brda, na istoku. Zauzimala je prirodnu cjelinu koju danas na sjevernoj i istočnoj strani omeđuju granice sa Crnom Gorom, na jugu dolina rječice Sušice, a na zapadu Trebišnjica od ušća Sušice na sjever do granice sa Crnom Gorom. Kasnije, neznano kada, vjerovatno se teritorija župe proširila na jugu jer su u nju ušli i Korijenići.
Konstantin Porfirogenet u djelu De administrando imperio polovinom 10. vijeka navodi u oblasti Travunije grad tò Ormóς u župi Vrm. U 12. vijeku u Barskom rodoslovu, među devet župa u oblasti Travunije navodi se župa Vrmo, iznad koje se nalazi uzvišenje Klobuk sa gradom (Kovačević, 1967, 334). U istom izvoru se pominje Klobuk za vrijeme dukljansko-vizantijskog sukoba 1042-1043. godine (Kovačević, 1963, 332-334, 389,404). Od kraja 12. vijeka trebinjska oblast je u posjedu Nemanjića do 1377. godine kada je došla u sastav bosanske srednjovjekovne države. U vrijeme borbi između Nikole Altomanovića sa knezom Lazarom i banom Tvrtkom 1373. godine, Altomanović se povlačio prema Primorju računajući da će naći spas u Klobuku, ali ga plemići Zorke (Sorche) nisu pustili u utvrđenje. Do 1391. župa Vrm sa gradom Klobukom bila je u posjedu Sankovića, a od 1395. do 1442. godine u posjedu Pavlovića. U ratu 1438. godine osvojio je Stefan Vukčić Trebinje i doveo do zategnutih odnosa sa Dubrovčanima. U Dubrovniku se očekivalo da će Stefan Kosača biti u maju te godine pod Klobukom. (Ćirković, 1964, 27). Radoslav Pavlović je vratio Trebinje pod svoju vlast 1439, ali se u svojim primorskim posjedima više nije osjećao siguran. Godine 1441. ponudio je Dubrovčanima prodaju Trebinja, a oni su uz to tražili i Klobuk (Ćirković, 1964, 44). U Dubrovniku se već 29.04.1441. javljaju izbjeglice iz Vrma koje su se sklonile pred navalom Kosačine vojske. Te godine umire i Radoslav Pavlović. Ugovorom između vojvode Stjepana Vukčića i udovice Radoslava Pavlovića i sinova, 1442. godine, ostaci Pavlovićevih zemalja, među kojima je bio i grad Klobuk, definitivno su prešli pod vlast Kosača. Prema poveljama iz 19.02.1444,1448. i 1454. godine Klobuk je bio u posjedu Stjepana Vukčića Kosače (Dinić, 1978, 190-194, 203). Od 1442-1450 godine pri diobi konavljanskih decena i podjeli planinskog zaleđa izbijaju pogranični sporovi Dubrovčana sa hercegom Stefanom. Grad Kobuk se spominje 02.02. 1445. i 18.08.1451. (Jireček 1951, 117, navodi Lett.1451-1452, Lett. 1440-48). U tom poslu je učestvovao nekoliko puta knez Klobuka sa svojim poslanstvom (Ćirković, 1964, 83, 108-118). Poslije sukoba sa Dubrovnikom, a naročito od 1454. godine sve više se u dubrovačkim spisima javljaju dokumenti o raznim trgovačkim aktivnostima ljudi iz okoline Trebinja i okolnih mjesta, među kojima se spominje i jedan stanovnik iz Vrma 1459. i jedan iz Klobuka 1463. godine (Ćirković 1964, 144, nap.130). Značaj grada Klobuka tokom 15. vijeka proizilazi iz činjenice da je u njemu, u ime gospodara vladao knez, a uz njega i kastelan kao vojni zapovjednik (Kovačević-Kojić, 1978, 238, 246, 252).
Osmani su zauzeli Klobuk u periodu između 1466 – 1477, tj. poslije smrti hercega Stjepana, do prvog spomena nahije Vrm ili Klobuk. U župi Vrm je 1472. zabilježen jedan džemat Vlaha. Nahija je pripadala Hercegovačkom sandžaku. U Klobuku je 1477. godine bila stalna posada. Do 1485. Nahija Vrm ili Klobuk pripadala je kadiluku Drina, zatim Novskom (sa sjedištem u Herceg Novom) do 1532, kada je pripala Cerničkom kadiluku (Šabanović, 1982, 157-158, 167, 192).
Važnost Klobuka je porasla početkom 18. vijeka. Osmani su Karlovačkim mirom 1699. godine izgubili primorske gradove Novi i Risan. U novonastaloj situaciji Klobuk je postao najisturenija tačka ovog dijela osmanske teritorije prema Veneciji i Crnoj Gori. Tada je pripadao kadiluku Nova Bekija. Popravka tvrđave je 1713. povjerena njegovom kapetanu Muratu, koji je zatražio majstore (meštre od klačine i argate) iz Dubrovnika. Od 18.vijeka gubi se ime Vrm, a javlja se novi naziv Korjenići(1). Poslije pada Risna muslimansko stanovništvo se naselilo u Korjeniće, u neposrednoj blizini Lastve. Klobučka kapetanija je osnovana između 1699. i 1703. godine. Od početka 18. vijeka u tvrđavi Klobuk je bilo sjedište kapetana, dizdara, aga, ćehaja (prvi saradnik, pomoćnik i zastupnik raznih osmanskih organa i funkcionera) i nefera (plaćeni vojnici u tvrđavi). U raznim aktima iz 1713, 1729, 1736. i 1737. godine spominje klobučki kapetani Murat Agbabić (doselio se po padu Risna), Selim i Ali-kapetan 1754.i 1768, Sulejman 1785. i 1788, Arslan 1807. godine. Svi kolobučki kapetani su bili iz porodice Kapetanovića, koja vuće porijeklo od Agbabića, a dizdari iz porodice Begovića, takođe doseljene po padu Risna. Ćehaje su bile iz porodice Šahovića (Hasandedić, 1990, str. 301).
Požunskim mirom 1805. godine, za vrijeme napoleonskih ratova dobila je Francuska Dalmaciju. Odmah iduće godine su Francuzi ušli u Dubrovnik i nastojali da okupiraju i Boku Kotorsku. U Boki su se Francuzi sukobili sa Rusima čija je mornarica već bila u tom gradu. Rusi su pridobili crnogorskog vladiku Petra I, a Francuzi su pridobili na svoju stranu viđenije hercegovačke velikaše. U tim međusobnim borbama koje su se vodile oko Boke Kotorske i oko Dubrovnika, neposredna okolina ovog potonjeg,Trebinje i Klobuk bili su strateški važni za obje strane. Zato su Crnogorci uz pomoć Rusa nastojali zauzeti grad Klobuk. Početkom jula 1807. godine došlo je do sukoba dvije zaraćene strane oko Klobuka koji su Crnogorci i Rusi htjeli zauzeti. Prema francuskim izvorima borbe oko opkoljenog Klobuka su se vodile od 7. do 16. 07. 1807. godine. Opsjednutim braniocima došli su u pomoć hercegovački velikaši s Ali-agom Dedićem i francuske trupe iz Dubrovnika pod komandom generala Lonea i razbili opsadu (H. Kapidžić, 1940, 267).
U prvoj polovini 19. vijeka česti su bili sukobi između hercegovačkog vezira Ali-paše Rizvanbegovića i Crnogoraca. Klobuk je bio 1858. godine, poslije grahovske bitke, opsednut trupama iz Crne Gore. Osmanske vlasti su 1866. godine dale sagraditi karaulu Aziziju (Hasandedić, 1990, 301). Od tada pa do 1878. godine u Klobuku je bio manji odred redovne osmanske vojske, koja se povukla uoči austrougarske okupacije. U Klobuk su ušli Korjenići i pružili posljednji otpor austrijskim trupama u septembru 1878. godine. Austrijska vojska je od 10. do 20. 09. 1878. gađala klobučki grad i potpuno ga razorila. Značaj Klobuka je bio i u tome što je to bila pogranična tvrđava čije su trupe sprečavale šverc robe u oba pravca na relaciji primorje-Bosna i Hercegovina (Kreševljaković 1954, 18-19; isti, 1991, 200-204).
Prilaz tvrđavi u srednjovjekovnom i osmanskom periodu je bio moguć jedino sa zapada, sa puta za Nikšić, tj. sa manje zaravni koja se zove Vrmac. Sa ostalih strana su skoro okomite stijene koje padaju u provaliju iznad rječice Sušice.
Istorija dobra
Mala ranosrednjovjekovna župa Vrm se protezala od lijeve obale Trebišnjice, na zapadu, do Ilijina brda, na istoku. Zauzimala je prirodnu cjelinu koju danas na sjevernoj i istočnoj strani omeđuju granice sa Crnom Gorom, na jugu dolina rječice Sušice, a na zapadu Trebišnjica od ušća Sušice na sjever do granice sa Crnom Gorom. Kasnije, neznano kada, vjerovatno se teritorija župe proširila na jugu jer su u nju ušli i Korijenići.
Konstantin Porfirogenet u djelu De administrando imperio polovinom 10. vijeka navodi u oblasti Travunije grad tò Ormóς u župi Vrm. U 12. vijeku u Barskom rodoslovu, među devet župa u oblasti Travunije navodi se župa Vrmo, iznad koje se nalazi uzvišenje Klobuk sa gradom (Kovačević, 1967, 334). U istom izvoru se pominje Klobuk za vrijeme dukljansko-vizantijskog sukoba 1042-1043. godine (Kovačević, 1963, 332-334, 389,404). Od kraja 12. vijeka trebinjska oblast je u posjedu Nemanjića do 1377. godine kada je došla u sastav bosanske srednjovjekovne države. U vrijeme borbi između Nikole Altomanovića sa knezom Lazarom i banom Tvrtkom 1373. godine, Altomanović se povlačio prema Primorju računajući da će naći spas u Klobuku, ali ga plemići Zorke (Sorche) nisu pustili u utvrđenje. Do 1391. župa Vrm sa gradom Klobukom bila je u posjedu Sankovića, a od 1395. do 1442. godine u posjedu Pavlovića. U ratu 1438. godine osvojio je Stefan Vukčić Trebinje i doveo do zategnutih odnosa sa Dubrovčanima. U Dubrovniku se očekivalo da će Stefan Kosača biti u maju te godine pod Klobukom. (Ćirković, 1964, 27). Radoslav Pavlović je vratio Trebinje pod svoju vlast 1439, ali se u svojim primorskim posjedima više nije osjećao siguran. Godine 1441. ponudio je Dubrovčanima prodaju Trebinja, a oni su uz to tražili i Klobuk (Ćirković, 1964, 44). U Dubrovniku se već 29.04.1441. javljaju izbjeglice iz Vrma koje su se sklonile pred navalom Kosačine vojske. Te godine umire i Radoslav Pavlović. Ugovorom između vojvode Stjepana Vukčića i udovice Radoslava Pavlovića i sinova, 1442. godine, ostaci Pavlovićevih zemalja, među kojima je bio i grad Klobuk, definitivno su prešli pod vlast Kosača. Prema poveljama iz 19.02.1444,1448. i 1454. godine Klobuk je bio u posjedu Stjepana Vukčića Kosače (Dinić, 1978, 190-194, 203). Od 1442-1450 godine pri diobi konavljanskih decena i podjeli planinskog zaleđa izbijaju pogranični sporovi Dubrovčana sa hercegom Stefanom. Grad Kobuk se spominje 02.02. 1445. i 18.08.1451. (Jireček 1951, 117, navodi Lett.1451-1452, Lett. 1440-48). U tom poslu je učestvovao nekoliko puta knez Klobuka sa svojim poslanstvom (Ćirković, 1964, 83, 108-118). Poslije sukoba sa Dubrovnikom, a naročito od 1454. godine sve više se u dubrovačkim spisima javljaju dokumenti o raznim trgovačkim aktivnostima ljudi iz okoline Trebinja i okolnih mjesta, među kojima se spominje i jedan stanovnik iz Vrma 1459. i jedan iz Klobuka 1463. godine (Ćirković 1964, 144, nap.130). Značaj grada Klobuka tokom 15. vijeka proizilazi iz činjenice da je u njemu, u ime gospodara vladao knez, a uz njega i kastelan kao vojni zapovjednik (Kovačević-Kojić, 1978, 238, 246, 252).
Osmani su zauzeli Klobuk u periodu između 1466 – 1477, tj. poslije smrti hercega Stjepana, do prvog spomena nahije Vrm ili Klobuk. U župi Vrm je 1472. zabilježen jedan džemat Vlaha. Nahija je pripadala Hercegovačkom sandžaku. U Klobuku je 1477. godine bila stalna posada. Do 1485. Nahija Vrm ili Klobuk pripadala je kadiluku Drina, zatim Novskom (sa sjedištem u Herceg Novom) do 1532, kada je pripala Cerničkom kadiluku (Šabanović, 1982, 157-158, 167, 192).
Važnost Klobuka je porasla početkom 18. vijeka. Osmani su Karlovačkim mirom 1699. godine izgubili primorske gradove Novi i Risan. U novonastaloj situaciji Klobuk je postao najisturenija tačka ovog dijela osmanske teritorije prema Veneciji i Crnoj Gori. Tada je pripadao kadiluku Nova Bekija. Popravka tvrđave je 1713. povjerena njegovom kapetanu Muratu, koji je zatražio majstore (meštre od klačine i argate) iz Dubrovnika. Od 18.vijeka gubi se ime Vrm, a javlja se novi naziv Korjenići(1). Poslije pada Risna muslimansko stanovništvo se naselilo u Korjeniće, u neposrednoj blizini Lastve. Klobučka kapetanija je osnovana između 1699. i 1703. godine. Od početka 18. vijeka u tvrđavi Klobuk je bilo sjedište kapetana, dizdara, aga, ćehaja (prvi saradnik, pomoćnik i zastupnik raznih osmanskih organa i funkcionera) i nefera (plaćeni vojnici u tvrđavi). U raznim aktima iz 1713, 1729, 1736. i 1737. godine spominje klobučki kapetani Murat Agbabić (doselio se po padu Risna), Selim i Ali-kapetan 1754.i 1768, Sulejman 1785. i 1788, Arslan 1807. godine. Svi kolobučki kapetani su bili iz porodice Kapetanovića, koja vuće porijeklo od Agbabića, a dizdari iz porodice Begovića, takođe doseljene po padu Risna. Ćehaje su bile iz porodice Šahovića (Hasandedić, 1990, str. 301).
Požunskim mirom 1805. godine, za vrijeme napoleonskih ratova dobila je Francuska Dalmaciju. Odmah iduće godine su Francuzi ušli u Dubrovnik i nastojali da okupiraju i Boku Kotorsku. U Boki su se Francuzi sukobili sa Rusima čija je mornarica već bila u tom gradu. Rusi su pridobili crnogorskog vladiku Petra I, a Francuzi su pridobili na svoju stranu viđenije hercegovačke velikaše. U tim međusobnim borbama koje su se vodile oko Boke Kotorske i oko Dubrovnika, neposredna okolina ovog potonjeg,Trebinje i Klobuk bili su strateški važni za obje strane. Zato su Crnogorci uz pomoć Rusa nastojali zauzeti grad Klobuk. Početkom jula 1807. godine došlo je do sukoba dvije zaraćene strane oko Klobuka koji su Crnogorci i Rusi htjeli zauzeti. Prema francuskim izvorima borbe oko opkoljenog Klobuka su se vodile od 7. do 16. 07. 1807. godine. Opsjednutim braniocima došli su u pomoć hercegovački velikaši s Ali-agom Dedićem i francuske trupe iz Dubrovnika pod komandom generala Lonea i razbili opsadu (H. Kapidžić, 1940, 267).
U prvoj polovini 19. vijeka česti su bili sukobi između hercegovačkog vezira Ali-paše Rizvanbegovića i Crnogoraca. Klobuk je bio 1858. godine, poslije grahovske bitke, opsednut trupama iz Crne Gore. Osmanske vlasti su 1866. godine dale sagraditi karaulu Aziziju (Hasandedić, 1990, 301). Od tada pa do 1878. godine u Klobuku je bio manji odred redovne osmanske vojske, koja se povukla uoči austrougarske okupacije. U Klobuk su ušli Korjenići i pružili posljednji otpor austrijskim trupama u septembru 1878. godine. Austrijska vojska je od 10. do 20. 09. 1878. gađala klobučki grad i potpuno ga razorila. Značaj Klobuka je bio i u tome što je to bila pogranična tvrđava čije su trupe sprečavale šverc robe u oba pravca na relaciji primorje-Bosna i Hercegovina (Kreševljaković 1954, 18-19; isti, 1991, 200-204).
Пријавите се на:
Постови (Atom)
