Oblun je tvrdjava u Crnoj Gori koja se nalazi pored istočne obale Malog blata Skadarskog jezera. Utvrđenje ima dominantan položaj sa mogućnošću kontrolisanja velikog dela basena Skadarskog jezera i Ćemosvskog polja.
Oblun se pominje u „Ljetopisu popa Dukljanina“ kada se govori o događajima u Zeti, polovinom XII veka „intravit in castellum, qui Obolon dicitur“ . Naime, kralj Đorđe se, bežeći kroz planine, najzad utvrdio u kastelu koji se zvao Obolon, gde su ga Vizantinci opseli, a zatim po zauzeću tvrđave i zarobili.
Utvrđenje leži na ostacima akropole jednog ilirsko-grčkog grada. Za sačuvane ostatke utvrđenja se može pretpostaviti da potiču iz antičkog, kasno rimskog ili vizantijskog perioda, na osnovu prilično pravilanog pravougaonog oblika, iako konfiguracija terena nije takva da bi se taj oblik mogao očekivati. Dužina jedine čitave sačuvane strane prema severoistoku je oko 70 metara. Sjeverozapadni i jugoistočni zid sačuvani su delimično,a od jugozapadnog zida nema tragova, verovatno nije ni postojao već su ga zamenile vertikalne stene. Skoro u centru utvrđenja, na posebnom prirodno uzdignutom kamenitom platou, nalaze se ostaci jednobrodne crkve. Interesantna je i konstatacija da nisu nađeni ostaci kula.
четвртак, 22. април 2010.
среда, 21. април 2010.
Tvrdjava Mamula
Tvrđava poznata pod imenom Mamula, podignuta je na malom kamenitom ostrvu Lastavici, kružnog oblika, prečnika oko 200 m, koje se nalazi na ulazu u Bokokotorski zaliv, udaljeno oko 3,5 morske milje od Herceg Novog. Po mnogim sudovima znalaca, čak i u svjetskim okvirima, tvrđava i sad predstavlja remek djelo vojnog neimarstva. U kombinaciji sa trđavom Arza na poluostrvu Luštica i Fortom Prevlaka na rtu Oštro činila je neprelazni bedem i sigurnog čuvara ulaza u Bokokotorski zaliv.Tvrđavu, koja je bila projektovana za isključivo vojne operacije, je podigla Austro-Ugarska kao jedan od važnijih fortifikacionih objekata koji je štitio ulaz u Bokokotorski zaliv. Zajedno sa ostalim fotifikacijskom objektima bokokotorskog zaliva bila je preuzeta od ratne mornarice Kraljevine jugoslavije i činila je deo obalne odbrane u periodu između dva Svjetska rata.
Ulaz sa pristaništem i malom plažom, nalazi se na sjevernoj strani ostrva Lastavica, dok je sa preostalih strana svijeta, njena obala strma, nepristupačna, a more je duboko. Ona, po svom arhitektonskom rešenju, predstavlja najljepšu tvrđavu na Jadranu. Za vrijeme mletačke vladavine ostrvo Lastavica je nosilo naziv Rondina. Sredinom 19. veka, 1853. godine austrijski general i namesnik Dalmacije, baron Lazar Mamula, poznat i kao vjenčani kum crnogorskog knjaza Danila Petrovića, je na njemu izgradio tvrđavu, koja od tada nosi njegovo ime.Čitav kompleks tvrđave izgrađen je od krupnih, fino tesanih kamenih kvadera, jednake veličine, složenih u pravilne horizontalne redove. Položaj i sam oblik tvrđave prate konfiguraciju ostrva. U središnjem delu tvrđave postavljeno je prstenasto utvrđenje koje se sastoji od niza zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjem zidu. Krov je ravan i prekriven slojem zemlje sa ravnim grudobranom. Severozapadni segment prstenastog utvrđenja preseca visoka, masivna kružna kula sa dve etaže. U centru kule nalazi se otvoreno, kružno dvorište, ispod koga je smeštena cisterna za vodu. Na oba sprata kule nalazi se niz zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjoj strani zida.
Ulaz u tvrđavu formiran je na sjeveroistočnom dijelu i do njega se dolazi preko pokretnog mosta, koji je premošćavao relativno širok rov.Zanimljivo je to, da tvrđava nikada nije poslužila svojoj namjeni, odnosno sa njenih zidova nikada nije ispaljen ni jedan topovski hitac. Zbog svog izolovanog položaja, tvrđava je u oba svjetska rata korišćena kao zatvor, o čemu govori tekst na spomen ploči od crnog mermera, koja je 4. jula 1965. godine postavljena sa desne strane ulaza. Kampo Mamula, naziv je nekadašnjeg kazamata, u Prvom i Drugom svjetskom ratu, a u Drugom svjetskom ratu i logora "Numero 11" u koji su zatvarani antifašisti i stanovnici sa teritorije Boke Kotorske i istočne Hercegovine. Na Mamuli i susednoj Prevlaci bilo je zatvoreno 2332 odraslih muškaraca i žena i djece, boraca protiv fašista, kao i mještana. Logor je osnovan naredbom italijanskog admirala Renca Dalmaca 30. marta 1942. godine.
Tvrđava Mamula danas predstavlja jednu od najvećih i najbolje očuvanih austrijskih fortifikacija na Jadranu, koju karakteriše monumentalnost, izrazita preciznost gradnje i savršena funkcionalnost oblika. Tvrđava je zaštićena kao spomenik kulture druge kategorije.Nažalost, tvrđava dijeli sudbinu svih fortifikacija sa područja opštine Herceg Novi. Uprkos tome što je turisti brodićima uredno posećuju tokom ljeta, ona i nadalje, na žalost, služi kao deponija smeća i javni nužnik. Na njenim ruiniranim zidinima, gnijezde se jata galebova, a po strminama, koje se spuštaju ka moru, rastu agave.
Ulaz sa pristaništem i malom plažom, nalazi se na sjevernoj strani ostrva Lastavica, dok je sa preostalih strana svijeta, njena obala strma, nepristupačna, a more je duboko. Ona, po svom arhitektonskom rešenju, predstavlja najljepšu tvrđavu na Jadranu. Za vrijeme mletačke vladavine ostrvo Lastavica je nosilo naziv Rondina. Sredinom 19. veka, 1853. godine austrijski general i namesnik Dalmacije, baron Lazar Mamula, poznat i kao vjenčani kum crnogorskog knjaza Danila Petrovića, je na njemu izgradio tvrđavu, koja od tada nosi njegovo ime.Čitav kompleks tvrđave izgrađen je od krupnih, fino tesanih kamenih kvadera, jednake veličine, složenih u pravilne horizontalne redove. Položaj i sam oblik tvrđave prate konfiguraciju ostrva. U središnjem delu tvrđave postavljeno je prstenasto utvrđenje koje se sastoji od niza zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjem zidu. Krov je ravan i prekriven slojem zemlje sa ravnim grudobranom. Severozapadni segment prstenastog utvrđenja preseca visoka, masivna kružna kula sa dve etaže. U centru kule nalazi se otvoreno, kružno dvorište, ispod koga je smeštena cisterna za vodu. Na oba sprata kule nalazi se niz zasvedenih prostorija sa otvorima za topove na spoljašnjoj strani zida.
Ulaz u tvrđavu formiran je na sjeveroistočnom dijelu i do njega se dolazi preko pokretnog mosta, koji je premošćavao relativno širok rov.Zanimljivo je to, da tvrđava nikada nije poslužila svojoj namjeni, odnosno sa njenih zidova nikada nije ispaljen ni jedan topovski hitac. Zbog svog izolovanog položaja, tvrđava je u oba svjetska rata korišćena kao zatvor, o čemu govori tekst na spomen ploči od crnog mermera, koja je 4. jula 1965. godine postavljena sa desne strane ulaza. Kampo Mamula, naziv je nekadašnjeg kazamata, u Prvom i Drugom svjetskom ratu, a u Drugom svjetskom ratu i logora "Numero 11" u koji su zatvarani antifašisti i stanovnici sa teritorije Boke Kotorske i istočne Hercegovine. Na Mamuli i susednoj Prevlaci bilo je zatvoreno 2332 odraslih muškaraca i žena i djece, boraca protiv fašista, kao i mještana. Logor je osnovan naredbom italijanskog admirala Renca Dalmaca 30. marta 1942. godine.
Tvrđava Mamula danas predstavlja jednu od najvećih i najbolje očuvanih austrijskih fortifikacija na Jadranu, koju karakteriše monumentalnost, izrazita preciznost gradnje i savršena funkcionalnost oblika. Tvrđava je zaštićena kao spomenik kulture druge kategorije.Nažalost, tvrđava dijeli sudbinu svih fortifikacija sa područja opštine Herceg Novi. Uprkos tome što je turisti brodićima uredno posećuju tokom ljeta, ona i nadalje, na žalost, služi kao deponija smeća i javni nužnik. Na njenim ruiniranim zidinima, gnijezde se jata galebova, a po strminama, koje se spuštaju ka moru, rastu agave.
понедељак, 19. април 2010.
Tvrđava Kanli Kula
Turska tvrdava poznata pod imenom Kanli-kula, u prevodu sa turskog "krvava kula" nalazi se na krajnjoj sjevernoj tački Starog hercegnovskog grada i predstavlja dio njegovog složenog fortifikacionog sistema. Vecim dijelom je podignuta na čvrstoj krečnjačkoj stijeni, na visini od oko 85 m nad morem i svojom veličinom i položajem dominira gradom.
Kanli-kula se prvi put u pisanim dokumentima pominje sredinom 17. vijeka kod turskog putopisca Evlije Čelebije. Tačno vrijeme njenog podizanja se ne zna. Više faza gradnje, koje se uočavaju u njenim zidnim masama, navode na zaključak da je njen razvoj tekao kroz duži vremenski period. Izvjesno je da je vremenom pretrpjela znatne izmjene i razaranja pa je danas teško utvrditi vrijeme njenog nastanka, mada se cini vjerovatnim da se njen nukleus zaceo još u srednjem vijeku. Svoj današnji oblik tvrdava je dobila u vrijeme turske dominacije Herceg Novim, moguće, sredinom 16. vijeka. Osnova današnje tvrđave ima oblik nepravilnog pravougaonika približne velicine 70 x 60 m sa relativno dobro očuvanim spoljašnjim zidovima i kulama na uglovima. Zidana je pretežno od grubo tesanog lokalnog kamena vezanog krečnim malterom. Na osnovu načina zidanja i položaja koje zauzimaju, za pojedine segmente tvrđave moguće je utvrditi približno vrijeme njihove gradnje. Tako bi izvjesne niže partije zapadnog zida i jugoistocne kule mogli poticati iz vremena rane upotrebe vatrenog oružja. Konačni oblik tvrđavi dali su Turci, dok su Mlečani, nakon zauzeća Herceg Novog, izvršili određene popravke jer je tvrđava u ratu bila znatno oštećena.
Prvobitno je Kanli-kula imala samo jednu kapiju, sa južne strane, koja je vodila u grad. Kasnije, moguće za vrijeme Mlečana, nakon rušenja dijela sjevernog zida, u njemu je formiran nov ulaz koji i danas služi.
U unutrašnjosti tvrđave malo je objekata sačuvano. Posebno je zanimljiva posve dobro očuvana cisterna koja se nalazi u zapadnom dijelu kompleksa. Očito je da je cisterna u nekom vremenu izgubila svoju prvobitnu namjenu i pretvorena je u zatvorsku ćeliju. Na svim zidovima cisterne nalaze se brojni crteži razlicitih tipova galija, predstave riba, grbovi, krstovi, imena i datumi. Svi crteži su urezani u malter i njih su, izvjesno je, izveli zatvorenici koji su svoje kazne izdržavali u ovoj "ćeliji". Crteži galija su bliski tipu galija koje je Turska koristila tokom 16. i 17. vijeka, pa se može zaključiti da je cisterna u zatvor pretvorena veoma rano i da su je Turci za ove svrhe koristili veoma dugo, sve do kraja svoje vladavine Herceg Novim, o čemu svjedoči urezana 1687. godina.
Danas je Kanli kula adaptirana u modernu ljetnju pozornicu.
Kanli-kula se prvi put u pisanim dokumentima pominje sredinom 17. vijeka kod turskog putopisca Evlije Čelebije. Tačno vrijeme njenog podizanja se ne zna. Više faza gradnje, koje se uočavaju u njenim zidnim masama, navode na zaključak da je njen razvoj tekao kroz duži vremenski period. Izvjesno je da je vremenom pretrpjela znatne izmjene i razaranja pa je danas teško utvrditi vrijeme njenog nastanka, mada se cini vjerovatnim da se njen nukleus zaceo još u srednjem vijeku. Svoj današnji oblik tvrdava je dobila u vrijeme turske dominacije Herceg Novim, moguće, sredinom 16. vijeka. Osnova današnje tvrđave ima oblik nepravilnog pravougaonika približne velicine 70 x 60 m sa relativno dobro očuvanim spoljašnjim zidovima i kulama na uglovima. Zidana je pretežno od grubo tesanog lokalnog kamena vezanog krečnim malterom. Na osnovu načina zidanja i položaja koje zauzimaju, za pojedine segmente tvrđave moguće je utvrditi približno vrijeme njihove gradnje. Tako bi izvjesne niže partije zapadnog zida i jugoistocne kule mogli poticati iz vremena rane upotrebe vatrenog oružja. Konačni oblik tvrđavi dali su Turci, dok su Mlečani, nakon zauzeća Herceg Novog, izvršili određene popravke jer je tvrđava u ratu bila znatno oštećena.
Prvobitno je Kanli-kula imala samo jednu kapiju, sa južne strane, koja je vodila u grad. Kasnije, moguće za vrijeme Mlečana, nakon rušenja dijela sjevernog zida, u njemu je formiran nov ulaz koji i danas služi.
U unutrašnjosti tvrđave malo je objekata sačuvano. Posebno je zanimljiva posve dobro očuvana cisterna koja se nalazi u zapadnom dijelu kompleksa. Očito je da je cisterna u nekom vremenu izgubila svoju prvobitnu namjenu i pretvorena je u zatvorsku ćeliju. Na svim zidovima cisterne nalaze se brojni crteži razlicitih tipova galija, predstave riba, grbovi, krstovi, imena i datumi. Svi crteži su urezani u malter i njih su, izvjesno je, izveli zatvorenici koji su svoje kazne izdržavali u ovoj "ćeliji". Crteži galija su bliski tipu galija koje je Turska koristila tokom 16. i 17. vijeka, pa se može zaključiti da je cisterna u zatvor pretvorena veoma rano i da su je Turci za ove svrhe koristili veoma dugo, sve do kraja svoje vladavine Herceg Novim, o čemu svjedoči urezana 1687. godina.
Danas je Kanli kula adaptirana u modernu ljetnju pozornicu.
недеља, 18. април 2010.
Medun
Ko nije čuo za Kuče (a malo je takvih) riječ je o porstoru nekadašnje Zetske Krajine sjeverozapadno od Podgorice koje naseljava istoimeno pleme. Ime plemena potiče od albanske riječi kuq — crven. Ovo crnogorsko-brdsko pleme podijeljeno je u tri oblasti: Starokuči, Novo Kuči (Drekalovići) i Zatrijebač. Svoju popularnost najviše duguje velikom vojvodi, piscu, vojskovođi, pa može se reći i filozofu Marku Miljanovu Popoviću. Tačno ispod Meduna nalazi se njegova rodna kuća koja je danas pretvorena u muzej koji preporučujem za posjetu.
Medun ili Meteon je stari grad i tvrđava koji potiče iz 3. ili 4. vijeka prije nove ere. U početku je to bila samo tvrđava a kako brojni ostaci svjedoče postao je i grad. Međutim, kao i ostale fortifikacije i on je zaboravljen od nadležnih, dosta toga je zapušteno,uništeno, pokradeno, propalo. Sad ćete reći da nisam neki promoter turizma kad ga ovako opisujem, ali protumačite to kao neku moju kritiku i apel ljudskoj svijesti da se okrene kulturno-istoriskoj baštini, ili se makar uzdrži od destrukcije. Ipak, među oronulim Ilirskim zidinama na vrhu se nalaze crkvica i grob Marka Miljanova koji su svakako relativno novijeg datuma.
Medun ili Meteon je stari grad i tvrđava koji potiče iz 3. ili 4. vijeka prije nove ere. U početku je to bila samo tvrđava a kako brojni ostaci svjedoče postao je i grad. Međutim, kao i ostale fortifikacije i on je zaboravljen od nadležnih, dosta toga je zapušteno,uništeno, pokradeno, propalo. Sad ćete reći da nisam neki promoter turizma kad ga ovako opisujem, ali protumačite to kao neku moju kritiku i apel ljudskoj svijesti da se okrene kulturno-istoriskoj baštini, ili se makar uzdrži od destrukcije. Ipak, među oronulim Ilirskim zidinama na vrhu se nalaze crkvica i grob Marka Miljanova koji su svakako relativno novijeg datuma.
Klobuk
Stari grad Klobuk se nalazi na koti 956, na kosom platou Mirotinskih greda, 582 m iznad sela Aranđelova i doline rječice Sušice ispod strmih stijena - na jugu, i sela Klobuk uz put za Nikšić-na sjeveru. Grad je sagrađen na velikoj prirodnoj terasi, oko 500 m južno od puta puta Trebinje-Lastva-Vilusi-Nikšić. Do grada se stiže sa sjeverozapada, sa pomenutog puta za Nikšić, šumskim putem koji su vjerovatno gradile austrijske trupe. Na tom putu je nekoliko suvozidnih prepreka u vidu zidova i artiljerijskih gnijezda.
Prilaz tvrđavi u srednjovjekovnom i osmanskom periodu je bio moguć jedino sa zapada, sa puta za Nikšić, tj. sa manje zaravni koja se zove Vrmac. Sa ostalih strana su skoro okomite stijene koje padaju u provaliju iznad rječice Sušice.
Istorija dobra
Mala ranosrednjovjekovna župa Vrm se protezala od lijeve obale Trebišnjice, na zapadu, do Ilijina brda, na istoku. Zauzimala je prirodnu cjelinu koju danas na sjevernoj i istočnoj strani omeđuju granice sa Crnom Gorom, na jugu dolina rječice Sušice, a na zapadu Trebišnjica od ušća Sušice na sjever do granice sa Crnom Gorom. Kasnije, neznano kada, vjerovatno se teritorija župe proširila na jugu jer su u nju ušli i Korijenići.
Konstantin Porfirogenet u djelu De administrando imperio polovinom 10. vijeka navodi u oblasti Travunije grad tò Ormóς u župi Vrm. U 12. vijeku u Barskom rodoslovu, među devet župa u oblasti Travunije navodi se župa Vrmo, iznad koje se nalazi uzvišenje Klobuk sa gradom (Kovačević, 1967, 334). U istom izvoru se pominje Klobuk za vrijeme dukljansko-vizantijskog sukoba 1042-1043. godine (Kovačević, 1963, 332-334, 389,404). Od kraja 12. vijeka trebinjska oblast je u posjedu Nemanjića do 1377. godine kada je došla u sastav bosanske srednjovjekovne države. U vrijeme borbi između Nikole Altomanovića sa knezom Lazarom i banom Tvrtkom 1373. godine, Altomanović se povlačio prema Primorju računajući da će naći spas u Klobuku, ali ga plemići Zorke (Sorche) nisu pustili u utvrđenje. Do 1391. župa Vrm sa gradom Klobukom bila je u posjedu Sankovića, a od 1395. do 1442. godine u posjedu Pavlovića. U ratu 1438. godine osvojio je Stefan Vukčić Trebinje i doveo do zategnutih odnosa sa Dubrovčanima. U Dubrovniku se očekivalo da će Stefan Kosača biti u maju te godine pod Klobukom. (Ćirković, 1964, 27). Radoslav Pavlović je vratio Trebinje pod svoju vlast 1439, ali se u svojim primorskim posjedima više nije osjećao siguran. Godine 1441. ponudio je Dubrovčanima prodaju Trebinja, a oni su uz to tražili i Klobuk (Ćirković, 1964, 44). U Dubrovniku se već 29.04.1441. javljaju izbjeglice iz Vrma koje su se sklonile pred navalom Kosačine vojske. Te godine umire i Radoslav Pavlović. Ugovorom između vojvode Stjepana Vukčića i udovice Radoslava Pavlovića i sinova, 1442. godine, ostaci Pavlovićevih zemalja, među kojima je bio i grad Klobuk, definitivno su prešli pod vlast Kosača. Prema poveljama iz 19.02.1444,1448. i 1454. godine Klobuk je bio u posjedu Stjepana Vukčića Kosače (Dinić, 1978, 190-194, 203). Od 1442-1450 godine pri diobi konavljanskih decena i podjeli planinskog zaleđa izbijaju pogranični sporovi Dubrovčana sa hercegom Stefanom. Grad Kobuk se spominje 02.02. 1445. i 18.08.1451. (Jireček 1951, 117, navodi Lett.1451-1452, Lett. 1440-48). U tom poslu je učestvovao nekoliko puta knez Klobuka sa svojim poslanstvom (Ćirković, 1964, 83, 108-118). Poslije sukoba sa Dubrovnikom, a naročito od 1454. godine sve više se u dubrovačkim spisima javljaju dokumenti o raznim trgovačkim aktivnostima ljudi iz okoline Trebinja i okolnih mjesta, među kojima se spominje i jedan stanovnik iz Vrma 1459. i jedan iz Klobuka 1463. godine (Ćirković 1964, 144, nap.130). Značaj grada Klobuka tokom 15. vijeka proizilazi iz činjenice da je u njemu, u ime gospodara vladao knez, a uz njega i kastelan kao vojni zapovjednik (Kovačević-Kojić, 1978, 238, 246, 252).
Osmani su zauzeli Klobuk u periodu između 1466 – 1477, tj. poslije smrti hercega Stjepana, do prvog spomena nahije Vrm ili Klobuk. U župi Vrm je 1472. zabilježen jedan džemat Vlaha. Nahija je pripadala Hercegovačkom sandžaku. U Klobuku je 1477. godine bila stalna posada. Do 1485. Nahija Vrm ili Klobuk pripadala je kadiluku Drina, zatim Novskom (sa sjedištem u Herceg Novom) do 1532, kada je pripala Cerničkom kadiluku (Šabanović, 1982, 157-158, 167, 192).
Važnost Klobuka je porasla početkom 18. vijeka. Osmani su Karlovačkim mirom 1699. godine izgubili primorske gradove Novi i Risan. U novonastaloj situaciji Klobuk je postao najisturenija tačka ovog dijela osmanske teritorije prema Veneciji i Crnoj Gori. Tada je pripadao kadiluku Nova Bekija. Popravka tvrđave je 1713. povjerena njegovom kapetanu Muratu, koji je zatražio majstore (meštre od klačine i argate) iz Dubrovnika. Od 18.vijeka gubi se ime Vrm, a javlja se novi naziv Korjenići(1). Poslije pada Risna muslimansko stanovništvo se naselilo u Korjeniće, u neposrednoj blizini Lastve. Klobučka kapetanija je osnovana između 1699. i 1703. godine. Od početka 18. vijeka u tvrđavi Klobuk je bilo sjedište kapetana, dizdara, aga, ćehaja (prvi saradnik, pomoćnik i zastupnik raznih osmanskih organa i funkcionera) i nefera (plaćeni vojnici u tvrđavi). U raznim aktima iz 1713, 1729, 1736. i 1737. godine spominje klobučki kapetani Murat Agbabić (doselio se po padu Risna), Selim i Ali-kapetan 1754.i 1768, Sulejman 1785. i 1788, Arslan 1807. godine. Svi kolobučki kapetani su bili iz porodice Kapetanovića, koja vuće porijeklo od Agbabića, a dizdari iz porodice Begovića, takođe doseljene po padu Risna. Ćehaje su bile iz porodice Šahovića (Hasandedić, 1990, str. 301).
Požunskim mirom 1805. godine, za vrijeme napoleonskih ratova dobila je Francuska Dalmaciju. Odmah iduće godine su Francuzi ušli u Dubrovnik i nastojali da okupiraju i Boku Kotorsku. U Boki su se Francuzi sukobili sa Rusima čija je mornarica već bila u tom gradu. Rusi su pridobili crnogorskog vladiku Petra I, a Francuzi su pridobili na svoju stranu viđenije hercegovačke velikaše. U tim međusobnim borbama koje su se vodile oko Boke Kotorske i oko Dubrovnika, neposredna okolina ovog potonjeg,Trebinje i Klobuk bili su strateški važni za obje strane. Zato su Crnogorci uz pomoć Rusa nastojali zauzeti grad Klobuk. Početkom jula 1807. godine došlo je do sukoba dvije zaraćene strane oko Klobuka koji su Crnogorci i Rusi htjeli zauzeti. Prema francuskim izvorima borbe oko opkoljenog Klobuka su se vodile od 7. do 16. 07. 1807. godine. Opsjednutim braniocima došli su u pomoć hercegovački velikaši s Ali-agom Dedićem i francuske trupe iz Dubrovnika pod komandom generala Lonea i razbili opsadu (H. Kapidžić, 1940, 267).
U prvoj polovini 19. vijeka česti su bili sukobi između hercegovačkog vezira Ali-paše Rizvanbegovića i Crnogoraca. Klobuk je bio 1858. godine, poslije grahovske bitke, opsednut trupama iz Crne Gore. Osmanske vlasti su 1866. godine dale sagraditi karaulu Aziziju (Hasandedić, 1990, 301). Od tada pa do 1878. godine u Klobuku je bio manji odred redovne osmanske vojske, koja se povukla uoči austrougarske okupacije. U Klobuk su ušli Korjenići i pružili posljednji otpor austrijskim trupama u septembru 1878. godine. Austrijska vojska je od 10. do 20. 09. 1878. gađala klobučki grad i potpuno ga razorila. Značaj Klobuka je bio i u tome što je to bila pogranična tvrđava čije su trupe sprečavale šverc robe u oba pravca na relaciji primorje-Bosna i Hercegovina (Kreševljaković 1954, 18-19; isti, 1991, 200-204).
Prilaz tvrđavi u srednjovjekovnom i osmanskom periodu je bio moguć jedino sa zapada, sa puta za Nikšić, tj. sa manje zaravni koja se zove Vrmac. Sa ostalih strana su skoro okomite stijene koje padaju u provaliju iznad rječice Sušice.
Istorija dobra
Mala ranosrednjovjekovna župa Vrm se protezala od lijeve obale Trebišnjice, na zapadu, do Ilijina brda, na istoku. Zauzimala je prirodnu cjelinu koju danas na sjevernoj i istočnoj strani omeđuju granice sa Crnom Gorom, na jugu dolina rječice Sušice, a na zapadu Trebišnjica od ušća Sušice na sjever do granice sa Crnom Gorom. Kasnije, neznano kada, vjerovatno se teritorija župe proširila na jugu jer su u nju ušli i Korijenići.
Konstantin Porfirogenet u djelu De administrando imperio polovinom 10. vijeka navodi u oblasti Travunije grad tò Ormóς u župi Vrm. U 12. vijeku u Barskom rodoslovu, među devet župa u oblasti Travunije navodi se župa Vrmo, iznad koje se nalazi uzvišenje Klobuk sa gradom (Kovačević, 1967, 334). U istom izvoru se pominje Klobuk za vrijeme dukljansko-vizantijskog sukoba 1042-1043. godine (Kovačević, 1963, 332-334, 389,404). Od kraja 12. vijeka trebinjska oblast je u posjedu Nemanjića do 1377. godine kada je došla u sastav bosanske srednjovjekovne države. U vrijeme borbi između Nikole Altomanovića sa knezom Lazarom i banom Tvrtkom 1373. godine, Altomanović se povlačio prema Primorju računajući da će naći spas u Klobuku, ali ga plemići Zorke (Sorche) nisu pustili u utvrđenje. Do 1391. župa Vrm sa gradom Klobukom bila je u posjedu Sankovića, a od 1395. do 1442. godine u posjedu Pavlovića. U ratu 1438. godine osvojio je Stefan Vukčić Trebinje i doveo do zategnutih odnosa sa Dubrovčanima. U Dubrovniku se očekivalo da će Stefan Kosača biti u maju te godine pod Klobukom. (Ćirković, 1964, 27). Radoslav Pavlović je vratio Trebinje pod svoju vlast 1439, ali se u svojim primorskim posjedima više nije osjećao siguran. Godine 1441. ponudio je Dubrovčanima prodaju Trebinja, a oni su uz to tražili i Klobuk (Ćirković, 1964, 44). U Dubrovniku se već 29.04.1441. javljaju izbjeglice iz Vrma koje su se sklonile pred navalom Kosačine vojske. Te godine umire i Radoslav Pavlović. Ugovorom između vojvode Stjepana Vukčića i udovice Radoslava Pavlovića i sinova, 1442. godine, ostaci Pavlovićevih zemalja, među kojima je bio i grad Klobuk, definitivno su prešli pod vlast Kosača. Prema poveljama iz 19.02.1444,1448. i 1454. godine Klobuk je bio u posjedu Stjepana Vukčića Kosače (Dinić, 1978, 190-194, 203). Od 1442-1450 godine pri diobi konavljanskih decena i podjeli planinskog zaleđa izbijaju pogranični sporovi Dubrovčana sa hercegom Stefanom. Grad Kobuk se spominje 02.02. 1445. i 18.08.1451. (Jireček 1951, 117, navodi Lett.1451-1452, Lett. 1440-48). U tom poslu je učestvovao nekoliko puta knez Klobuka sa svojim poslanstvom (Ćirković, 1964, 83, 108-118). Poslije sukoba sa Dubrovnikom, a naročito od 1454. godine sve više se u dubrovačkim spisima javljaju dokumenti o raznim trgovačkim aktivnostima ljudi iz okoline Trebinja i okolnih mjesta, među kojima se spominje i jedan stanovnik iz Vrma 1459. i jedan iz Klobuka 1463. godine (Ćirković 1964, 144, nap.130). Značaj grada Klobuka tokom 15. vijeka proizilazi iz činjenice da je u njemu, u ime gospodara vladao knez, a uz njega i kastelan kao vojni zapovjednik (Kovačević-Kojić, 1978, 238, 246, 252).
Osmani su zauzeli Klobuk u periodu između 1466 – 1477, tj. poslije smrti hercega Stjepana, do prvog spomena nahije Vrm ili Klobuk. U župi Vrm je 1472. zabilježen jedan džemat Vlaha. Nahija je pripadala Hercegovačkom sandžaku. U Klobuku je 1477. godine bila stalna posada. Do 1485. Nahija Vrm ili Klobuk pripadala je kadiluku Drina, zatim Novskom (sa sjedištem u Herceg Novom) do 1532, kada je pripala Cerničkom kadiluku (Šabanović, 1982, 157-158, 167, 192).
Važnost Klobuka je porasla početkom 18. vijeka. Osmani su Karlovačkim mirom 1699. godine izgubili primorske gradove Novi i Risan. U novonastaloj situaciji Klobuk je postao najisturenija tačka ovog dijela osmanske teritorije prema Veneciji i Crnoj Gori. Tada je pripadao kadiluku Nova Bekija. Popravka tvrđave je 1713. povjerena njegovom kapetanu Muratu, koji je zatražio majstore (meštre od klačine i argate) iz Dubrovnika. Od 18.vijeka gubi se ime Vrm, a javlja se novi naziv Korjenići(1). Poslije pada Risna muslimansko stanovništvo se naselilo u Korjeniće, u neposrednoj blizini Lastve. Klobučka kapetanija je osnovana između 1699. i 1703. godine. Od početka 18. vijeka u tvrđavi Klobuk je bilo sjedište kapetana, dizdara, aga, ćehaja (prvi saradnik, pomoćnik i zastupnik raznih osmanskih organa i funkcionera) i nefera (plaćeni vojnici u tvrđavi). U raznim aktima iz 1713, 1729, 1736. i 1737. godine spominje klobučki kapetani Murat Agbabić (doselio se po padu Risna), Selim i Ali-kapetan 1754.i 1768, Sulejman 1785. i 1788, Arslan 1807. godine. Svi kolobučki kapetani su bili iz porodice Kapetanovića, koja vuće porijeklo od Agbabića, a dizdari iz porodice Begovića, takođe doseljene po padu Risna. Ćehaje su bile iz porodice Šahovića (Hasandedić, 1990, str. 301).
Požunskim mirom 1805. godine, za vrijeme napoleonskih ratova dobila je Francuska Dalmaciju. Odmah iduće godine su Francuzi ušli u Dubrovnik i nastojali da okupiraju i Boku Kotorsku. U Boki su se Francuzi sukobili sa Rusima čija je mornarica već bila u tom gradu. Rusi su pridobili crnogorskog vladiku Petra I, a Francuzi su pridobili na svoju stranu viđenije hercegovačke velikaše. U tim međusobnim borbama koje su se vodile oko Boke Kotorske i oko Dubrovnika, neposredna okolina ovog potonjeg,Trebinje i Klobuk bili su strateški važni za obje strane. Zato su Crnogorci uz pomoć Rusa nastojali zauzeti grad Klobuk. Početkom jula 1807. godine došlo je do sukoba dvije zaraćene strane oko Klobuka koji su Crnogorci i Rusi htjeli zauzeti. Prema francuskim izvorima borbe oko opkoljenog Klobuka su se vodile od 7. do 16. 07. 1807. godine. Opsjednutim braniocima došli su u pomoć hercegovački velikaši s Ali-agom Dedićem i francuske trupe iz Dubrovnika pod komandom generala Lonea i razbili opsadu (H. Kapidžić, 1940, 267).
U prvoj polovini 19. vijeka česti su bili sukobi između hercegovačkog vezira Ali-paše Rizvanbegovića i Crnogoraca. Klobuk je bio 1858. godine, poslije grahovske bitke, opsednut trupama iz Crne Gore. Osmanske vlasti su 1866. godine dale sagraditi karaulu Aziziju (Hasandedić, 1990, 301). Od tada pa do 1878. godine u Klobuku je bio manji odred redovne osmanske vojske, koja se povukla uoči austrougarske okupacije. U Klobuk su ušli Korjenići i pružili posljednji otpor austrijskim trupama u septembru 1878. godine. Austrijska vojska je od 10. do 20. 09. 1878. gađala klobučki grad i potpuno ga razorila. Značaj Klobuka je bio i u tome što je to bila pogranična tvrđava čije su trupe sprečavale šverc robe u oba pravca na relaciji primorje-Bosna i Hercegovina (Kreševljaković 1954, 18-19; isti, 1991, 200-204).
субота, 17. април 2010.
STARI GRAD + ULCINJSKA RIVIJERA
STARI GRAD –Ulcinjski Stari grad nalik je mnogim drugim srednjevjekovnim gradovima na Crnogorskom primorju. Okruzen je debelim kamenim zidinama i tvrdjavama, koje su vjekovima cuvari ulcinjske: istorije, kulture i tradicije. Za Stari grad, Ulcinjani kazu da je tvrdjava jedinstvene ljepote. Bedemi koji ga okruzuju direktno izbijajuci iz mora obuhvataju povrsinu od 3 ha. Sastoje se iz citadele – dio koji se jos zove gornji grad i tvrdjave vojnog karaktera, koja je locirana na najvisem kamenom platou, te gradskog naselja koje zahvata juzni prostor opasan odbrambenim zidovima. Smatra se da su prvi graditelji Starog ulcinjskog grada bili Grci iz Epira, krajem V i pocetkom IV vijeka p.n.e.
Da se taj period moze smatrati i vremenom za koje se veze nastanak grada, svjedoci i jedan zapis na postolju za ikonu boginje Are na kojem pise: „Zajednica kamenorezaca (podize) Artemidi Elafavoli (boginja lova)“. To upucuje i na cinjenicu da su „kiklopske“ zidine, kako se jos zovu staroulcinjski bedemi, podigli grcki zidari. Grad koji su stvarali Grci, srusio je zemljotres u V vijeku, tako da su za za danasnji izgled Starog grada Ulcinja, najvise zasluzni Rimljani, koji su sagradili novi grad u VI vijeku. Za Stari grad se vezuju mnoge price. Do 1900. godine u Ulcinju je zivjelo 100 Crnaca. Za dolaske prvih ljudi tamne puti najbitniji je period kada je Ulcinj, odnosno tada Luka Valdanos bila gusarsko utociste. Zbog trgovanja robljem iz zemalja Sredozemlja, glavni ulcinjski trg i danas nosi naziv Trg robova.
Takodje, i danas se moze cuti prica da je i poznati spanski pisac Miguel de Servantes, bio jedan od gusarskih zatocenika i ulcinjskih robova. U Ulcinju je Servantes proveo punih 5. godina. Kasnije, po povratku u rodnu zemlju, Servantes pise cuveno djelo „Don Kihot“. Pretpostavlja se da su i dva zenska lika koja se pominju u tom djelu, upravo inspirisana Servantesovim zatocenistvom u Ulcinju. Stari grad predstavlja pravo jezgo kulturno – istorijske bastine Ulcinja.
Pored sjeverne kapije grada, na glavnom platou smjesten je muzejski kompleks. Tu je jos i crkva – dzamija, danas muzej u kojem se nalaze sva vaznija dokumenta i nalazi iz Starog grada. Vrijedni paznje su eksponati poput: antickog postolja sa natpisom grckoj boginji Artemidi, anticka kameja sa predstavom boginje Atine sa kacigom, 2 sjekire iz bronzanog doba. U lapidarijumu se cuvaju jonski kapitel, djelovi ciborijuma iz Male crkve iz IX vijeka, te mnostvo predmeta iz turskog doba.
Iza staroulcinjskog muzeja smjestena je „Kula Balsica“, ciji se prostor jednim dijelom koristi kao galerija. „Kula Balsica“ vazi za jedan od najreprezentativnijih objekata srednjevjekovnog graditeljstva u Crnoj Gori. Ispred Kule je Mali ili Trg robova, ogradjen voltovima (kazamatima). U blizini je i visoki zid, poznatiji kao Balani, iz mletackog perioda. Ispred ulaza u muzej je rampa ravelina, te turska cesma iz 1749. godine.
Tek nekoliko metara udaljen od glavnog je i Etnoloski muzej grada Ulcinja. Posjeduje izuzetno bogatu zbirku eksponata. Iz njega mnoge ulicice vode do donjeg platoa starogradske tvrdjave. Ispred juznog ulaza u grad nalaze se temelji nekadasnje pravoslavne Bogorodicne crkve, iz XII vijeka, koja je kasnije pretvorena u katolicku - crkvu Sv. Marka. U blizini crkve je i velika mletacka gradska cisterna. Malo dalje je i turska barutana iz XVIII vijeka.
U blizini je i izuzetno raskosno zdanje „Palata Venecija“, na cijem su mjestu nekada postojali ostaci stare gradjevine, te se smatra da je u zgradi „Palata Venecija“ u vrijeme Mletacke Republike bilo sjediste upravitelja grada. Zbog ljepote, raskosi i funkcionalnosti pomenutu palatu, crnogorski vladari Balsici koristili su kao rezidenciju i dvor. U neposrednoj blizini Palate, nalazi se velika mletacka zgrada, „Dvori Balsica“ iz XIV vijeka- danas renomirani hotelski objekat.
Prije ulaska u Stari grad nalazi se turbe, koje je svojevrsni pecat vremena iz doba vladavine Otomanskog carstva. Prema jednoj legendi, turbe svjedoci o megdanu dva brata ili prijatelja, za ljubav jedne zene. Prema toj prici, dvojica muskaraca borila su se do smrti da bi pobjednik u tom megdanu zadobio ljubav voljene zene. Ne mogavsi da se opredijeli, a jos manje da gleda njihovu borbu do smrti, prema legendi, mlada zena je skocila sa kuce i tako okoncala sebi zivot. Ipak, dvoboj mladica koji su bili veoma cijenjeni u tadasnjem Ulcinju, je nastavljen. Jedan od njih je u borbi poginuo, a drugi ne dugo za njim umro. Turbe - na mjestu njihove borbe, predstavlja svetinju koja - prema narodnom vjerovanju zraci i lijeci.
Mnogobrojni su Ulcinjani i turisti koji prolaze kroz Stari grad, koji i danas kroz resetke kojima je turbe ogradjeno, tamo ubace kovani novac za srecu. Ulcinjski Stari grad je uprkos znatnim ostecenjima na juznoj strani i nekvalitetno uradjenoj komunalnoj infrastrukturi, spomenik I kategorije i kandidat za zastitu UNESCO.
STARI ULCINJ – Stari Ulcinj odise pravim duhom orijenata. Udaljen je oko 2 km od centra novog grada. Uske, strme, krivudave ulice, presvucene izlizanom kaldrmom, jos uvijek vjerno svjedoce o svim epohama koje su obiljezile ovaj grad: o vladavini gusara, Vizantijaca, Mletaka, Turaka...
Kada hodate ulicicama Starog Ulcinja, kao da se nacas vratite u doba sultana, pasa ili aga, u vjekove kada su se osim po sabljama i jataganima, dogadjaji pamtili i po lijepim robinjama, ili zvucima nanula koje su bile nezaobilazni dio tradicionalne zenske islamske nosnje. Male i niske gradjevine, porodicne kuce u mahalskom stilu, nalaze se duz uzeg gradskog jezgra.
Medjutim, tu su jos i razlicite suvenirnice, berbernice, poslasticarnice, ducani za pazarenje i mnoge druge slicne radnjice koje odisu duhom Orijenta. Posjeta Starom Ulcinju jednostavno mora biti neizostavni dio Vase marsute po najjuznijem dijelu Cnogorske obale. Podnevno pojanje hodze iz obliznje dzamije, zvuci narodnog melosa koji dopiru iz obliznjih kafanica ili etno lokala, podsjetice Vas na fantasticne scene iz raznih filmskih ostvarenja koja su za temu imale kulturu islama. A tek kada u malim zanatskim radnjama ugledate kakav suvenir od srebra ili bakra, kakvu lijepu maramu ili bluzu protkanu nitima nalik zlatu, vjestom trgovcu ili vlasniku radnje nece trebati puno vremena da Vas ubijedi da to odmah kupite. Osim crnogorskog, ravnopravan za koriscenje u sluzbenoj komunikaciji je i albanski jezik, ali se posebno u ljetnjem periodu, kroz Stari Ulcinj cuju i: engleski, njemacki, italijanski, ruski, francuski...
Posebno u junu, julu i avgustu Ulcinj je prepun domacih i inostranih turista, izletnika i raznih drugih posjetilaca. Kada se umorite od duge setnje ili Vam je odmor nasuno potreban da bi sabrali emocije, najbolje je da se rashladite uz osvjezavajucu hladnu limunadu, neki vocni dezert, tursku kafu ili ako je vrijeme rucku degustirate ulcinjski specijalitet „cevape u somunu“. Kakav god plan obilaska Ulcinja i okoline da napravite necete pogdijesiti, jer sve sto vidite, cujete ili dozivite u Ulcinju, ostace duboko urezana uspomena o orijentalnom gradu sa crnogorskog juga. Definitivno, u Ulcinju cete osjetiti spoj civilizacija, kultura, naroda, jezika, mladih i starih, starog i novog, urbanog i arhaicnog... sve na jednom mjestu, i na ne tako velikom prostoru – Stari Ulcinj.
ADA BOJANA –taj naturisticki kompleks smjesten je na krajnjem jugu Crne Gore , na uscu rijeke Bojane u Jadransko more. Ostrvo Ada Bojana nastalo je vjestackim putem tako sto se u XIX vijeku na mjestu sadasnjeg ostrva nasukao brod „ Merito“.Godine talozenja rijecnog nanosa izvajale su Adu Bojanu, koju danas smatraju malim rajem na zemlji. Ada je najpoznatiji turisticki dragulj Crne Gore.
Nudisticko naselje na Adi sa specificnim ambijentom, vjesto je sakriveno od radoznalih pogleda sa dvije strane opkoljeno predivnom rijekom Bojanom a sa trece najcistijom morskom vodom. Mnogi kazu, da je najbolja preporuka za turiste koji zele doci na Adu savjet: „Ako nekada zazelite ljetovanje iz snova u kostimima Adama i Eve, Ada Bojana je definitivno pravi izbor“. Kada se odlucite da svoj odmor provedete na Adi Bojani, onda cete zasigurno biti ocarani kilometrima duge pjeskovite plaze, koja se poput vjesto iscrtane slikarske linije spaja sa kristalno cistim morem.
Plaza i morsko dno su prekriveni sitnim pijeskom. Na samoj plazi poredjani su suncobrani ispleteni od trske i pruca. Ada je najljepsa u suton - kad pri zalasku sunca nastaje nevjerovatna igra boja koja more, pijesak i nebo stapa u jedinstvenu sliku. Osim turista, posebno naturista, na Adu u ljtenjem periodu dolaze svi oni koji svoju licnost zele sjediniti sa nedirnutom prirodom, svakodnevno iscekujuci najljepse zalaske sunca i njegovog zatona u plavo more. Iz ljeta u ljeto Adi se vracaju pisci, pjesnici, knjizevnici, glumci, pjevaci, filmski stvaraoci, novinari, biznismeni, boemi, osebenjaci... Prostranstvo plaza na Adi Bojani pravo je mjesto za potpunu privatnost.
Luksuzni i konforni bungalovi, smjesteni su pored same plaze, okruzeni su predivnim cvjetnim aranzmanima i mediteranskim rastinjem, tako da ce i ti detalji Vas odmor ili boravak na Adi uciniti nesvakidasnjim, i u svakom slucaju ljetovanjem kakavo nijeste mogli ni zamisliti. Za one koji vole puno da odmaraju i prepuste se odmoru do maksimuma, lijepo ce zvucati informacija da su bungalovi od plaze udaljeni svega 100 metara da imaju zasebne ulaze i predivne male terase sa pogledom na more. U blizini su i restorani, sportski tereni te parkinzi. Za Adu Bojanu kazu da je mjesto koje izvlaci negativne misli. Samim tim sto citavim podrucjem koje Ada zahvata vlada neobicna tisina, nakon nekoiko dana boravka postace Vam jasno da i ta tisina ljude moze da preobrati i smiri, da im vrati elan, volju, zivotnu energiju i snagu za nova pregnuca. A kako i nece, kada osim poja ptica, suma talasa, lagodnosti koju stvara morski vjetar ili zujenje zrikavaca; u podne ili dok sunce njazesce pece, nista drugo ne remeti odmor na Adi. Osim netaknute prirode i sportska ponuda je veoma raznolika i bogata: od jahanja na konjima, jedrenja, do voznje paraglajderima, zmajevima, windsurfinga...
Na Adi Bojani se nalazi skola windsurfa koja posjeduje najnoviju, vrhunsku opremu. Potencijali Ade Bojane zadovoljavaju i amatere i stroge kriterijume profesionalaca. Pocetnicima pogoduje ravna linija vode jezerceta na kome se uce prvi koraci u ovom sportu. Vec sedmodnevna obuka kod profesionalnih ucitelja omogucava uzivanje na talasima, a poslije mjesec dana obuke dostupni su vam vjetrovi na otvorenom moru. Povoljni vjetrovi koji duvaju sa mora na plazama Ade, prave odlicne talase, koji omogucavaju windsurf havajskog kvaliteta. Obale koje zapljuskuje Bojana su poznate po drvenim kucicama, s kojih mjestani na tradicionalan i specifican nacin love ribu koju odmah mozete da probate u ribljim restoranima, sagradjenim u takodje atraktivnom ambijentu.
Ostrvo Ada Bojana krasi i suptropsko i mediteransko rastinje. Kako je naturisticko naselje sa svojim kompleksom izgradjeno pocetkom 70 – tih godina XX vijeka, tako je Ada dugi niz godina bila prepoznata i kao destinacija za hipi generaciju.
SASKO JEZERO – nalazi se u okolini Ulcinja. Do Saskog jezera najlakse je doci koristeci taksi prevoz ili sopstveni automobil. To jezero jedinstveno je po svojoj ljepoti, bistro je i mirno, ali i veoma bogato ribom. Povrsina Saskog jezera iznosi 364 ha. Okolni ambijent odlikuje se ranovrsnom florom i faunom. Osim trske, vrbovih stabala, jezero je jedinstveno staniste raznovrsnih ptica. Na samom jezeru i u okolini ima 240 razlicitih vrsta ptica, dok ih u samoj Evropi, prema nekim podacima, ima oko 400. Stalni stanovnici Saskog jezera su: rode caplje, guske, divlje patke, kormorani, fenadci...
Vozeci se plasticnom ili drvenom barkom nalik cunu, mozete promatrati ljepote Saskog jezera i njegove okoline. Ukoliko sa sobom ponesete dvogled, video kameru ili foto aparat sve te zivopisne detalje mozete posmatrati ili zabiljeziti na traci. U zivopisnoj okolini Ulcinja u zimskom periodu love se sumske sljuke. Najcesce su upravo te ptice, razlog za dolazak velikog broja lovaca iz Italije na obale Saskog jezera. Posebno poznato staniste i svratiste ptica selica su vodene povrsine tzv. Sonanskih bazena i gusti sevari oko njih. Mnogobrojne ptice selice zadrzavaju se na Saskom jezeru, kako bi predahnule na svom dugom putu u juznije krajeve. Njihov dolazak tako izmami ornitologe iz svih krajeva Evrope koji zure da ih fotografisu, snimaju kamerama, dive se njihovoj ljepoti, prstenuju ih i nadaju da se se iduce godine ponovo sresti u Ulcinju.
Dakle, na Saskom jezeru u povoju je i jos jedna medju turistima i ljubiteljima prirode omiljena vrsta zabave: posmatranje ptica ili birdwatching. Na Sakom jezeru su i sostaci drevnog grada Svaca, danas „mrtvog grada“ koji su u davnoj proslosti pokorili Mongoli. Svac je bio poznat i po tome sto je imao 365 crkava, koliko i dana u jednoj godini. U blizini jezera je i rijeka Bojana. Poslije burnog nocnog zivota provedenog u ulcinjskim restoranima, kafeima ili nakon divno provedenog dana na ulcinjskim plazama predlazemo da se posvetite ribolovu.
Na uscu rijeke Bojane u more, vrlo je atraktivno pecanje ribe lice, velike grabljivice i strasnog borca, a komadi budu teski i preko 20 kg. Ljubazni domacini uvijek ce Vas rado sa sobom odvesti camcem u lov i uputiti u male tajne.Ukoliko ste lovac, podvodni ribolovac, pecaros, i sl., na rijeci Bojani, i na Porto Mileni mogu se vidjeti brojne kalimere. Kalimere su drvene kucice sa atraktivnim napravama za specifican nacin lova ribe koji se efikasno zadrzao i danas na ovom podrucju. Ako nijeste ribolovac, a volite ribu, onda na uscu Bojane imate sirok izbor ribljih restorana na vodi, u kojima mozete da probate raznovrsne morske specijalitete, ribe, rakove, skoljke ...
UVALA VALDANOS – jedan ili vise dana svog odmora morate posvetiti uvali Vladanos, a evo i zbog cega. Uvala Valdanos, smjestena je na svega pet kilometara severozapadno od Ulcinja. Nekada je bila glavna luka ulcinjskih gusara i popriste pomorskih bitaka. Dobro upuceni tvrde, da uvala krije ostatke davno potpoljenih brodova iz antike i srednjeg veka. Smjestena izmedju dva brda Mavrijana i Mendre, uvala Valdanos je i pravi rezervat maslina.
Zbog cinjenice da se u toj uvali nalazi preko 80. 000 maslinovih stabala, cesto se za Ulcinj kaze da ima klimu masline. Za razliku od drugih uvala, ova je zaklonjena od juznih i sjevernih vjetrova i cesto je sluzila kao zaklon brodovima. Uvalu, sa svih strana okruzuju maslinjaci. Dobri poznavaoci ovog prostora kazu, da pojedina maslinova stabla poticu jos iz doba Stare Grcke, dok se za vecinu drveca smatra da su stara do 300. godina.Masline su odvajkada na ovim prostorima predstavljale robu ravnu zlatu. Maslinovo ulje sa prostora Ulcinja stizalo je trgovackim kanalima, u amforama i cupovima do Venecije, Rima, Kaira, Skadra, Skoplja, Duklje, Prizrena...
Od morskog zala do samog grada, uvala Valdanos duga je 5 kilometara. Ivicom uvale vodi asfaltni put koji se jednim krajem spaja sa magistralom Ulcinj - Bar, a drugim sa gradskim ulicama. U jugoistocnom uglu uvale je manje pristaniste za brodove, jahte i camce. Ima i tragova urbanizacije, ali do sada nije bilo arheoloskih istrazivanja. Pri samoj obali su ostaci manje crkve, za koju narod vjeruje da su je izgradili Grci. Rtovi koji stite uvalu Valdanos naglo se spustaju i duboko tonu u more. Tu se nalazi i veoma lijepo uredjena sljunkovita plaza, sastavljena od krupnih oblutaka. U pozadini, plaza je obrasla gustom makijom i borovom sumom.
Duga je 600 metara, a siroka, u prosjeku, 20 metara. Pored plaze nalaze se i restoran, sportski tereni te plazni bar. Oni turisti koji se zbog mira i zova prirode odluce da dio svog odmora provedu u Uvali Valdanos sigurni nece pogrijesiti, jer se osim kupanja, suncanja, odmora u hladovini stoljetnjih maslina, moze lako ukazati prilika i za kampovanje, obilaske okolnih rtova, istrazivanje citave uvale poput pravih: arheologa, planinara speleologa, botanicara...
Osim uzivanja u idealnoj hladovi maslinjaka, kupanja u cistoj, azurno – plavoj morskoj vodi, u uvali Vladanos mozete bas kao pravi „lovci na starine“ istrazivati i podmorje, trazeci olupine starih brodova, ili diveci se raznolikom morskom svijetu. Takodje, ukoliko zelite mozete se uputiti i ka rtu Mendre na kojem se nalazi najstariji svetionik u Crnoj Gori. U maloj kucici napravljenoj prije 20- tak godina za starog svetionicara i njegovu suprugu, mozete uz predusretljivost domacina saznati po neki detalj o zivotu svetionicara, o moru, o emocijama koje budi pogled na „pucinu plavu“... U svakom slucaju zelimo da Vas jednodnevni ili visednevnu odmor u uvali Valdanos bude dozivljaj za pamcenje.
Da se taj period moze smatrati i vremenom za koje se veze nastanak grada, svjedoci i jedan zapis na postolju za ikonu boginje Are na kojem pise: „Zajednica kamenorezaca (podize) Artemidi Elafavoli (boginja lova)“. To upucuje i na cinjenicu da su „kiklopske“ zidine, kako se jos zovu staroulcinjski bedemi, podigli grcki zidari. Grad koji su stvarali Grci, srusio je zemljotres u V vijeku, tako da su za za danasnji izgled Starog grada Ulcinja, najvise zasluzni Rimljani, koji su sagradili novi grad u VI vijeku. Za Stari grad se vezuju mnoge price. Do 1900. godine u Ulcinju je zivjelo 100 Crnaca. Za dolaske prvih ljudi tamne puti najbitniji je period kada je Ulcinj, odnosno tada Luka Valdanos bila gusarsko utociste. Zbog trgovanja robljem iz zemalja Sredozemlja, glavni ulcinjski trg i danas nosi naziv Trg robova.
Takodje, i danas se moze cuti prica da je i poznati spanski pisac Miguel de Servantes, bio jedan od gusarskih zatocenika i ulcinjskih robova. U Ulcinju je Servantes proveo punih 5. godina. Kasnije, po povratku u rodnu zemlju, Servantes pise cuveno djelo „Don Kihot“. Pretpostavlja se da su i dva zenska lika koja se pominju u tom djelu, upravo inspirisana Servantesovim zatocenistvom u Ulcinju. Stari grad predstavlja pravo jezgo kulturno – istorijske bastine Ulcinja.
Pored sjeverne kapije grada, na glavnom platou smjesten je muzejski kompleks. Tu je jos i crkva – dzamija, danas muzej u kojem se nalaze sva vaznija dokumenta i nalazi iz Starog grada. Vrijedni paznje su eksponati poput: antickog postolja sa natpisom grckoj boginji Artemidi, anticka kameja sa predstavom boginje Atine sa kacigom, 2 sjekire iz bronzanog doba. U lapidarijumu se cuvaju jonski kapitel, djelovi ciborijuma iz Male crkve iz IX vijeka, te mnostvo predmeta iz turskog doba.
Iza staroulcinjskog muzeja smjestena je „Kula Balsica“, ciji se prostor jednim dijelom koristi kao galerija. „Kula Balsica“ vazi za jedan od najreprezentativnijih objekata srednjevjekovnog graditeljstva u Crnoj Gori. Ispred Kule je Mali ili Trg robova, ogradjen voltovima (kazamatima). U blizini je i visoki zid, poznatiji kao Balani, iz mletackog perioda. Ispred ulaza u muzej je rampa ravelina, te turska cesma iz 1749. godine.
Tek nekoliko metara udaljen od glavnog je i Etnoloski muzej grada Ulcinja. Posjeduje izuzetno bogatu zbirku eksponata. Iz njega mnoge ulicice vode do donjeg platoa starogradske tvrdjave. Ispred juznog ulaza u grad nalaze se temelji nekadasnje pravoslavne Bogorodicne crkve, iz XII vijeka, koja je kasnije pretvorena u katolicku - crkvu Sv. Marka. U blizini crkve je i velika mletacka gradska cisterna. Malo dalje je i turska barutana iz XVIII vijeka.
U blizini je i izuzetno raskosno zdanje „Palata Venecija“, na cijem su mjestu nekada postojali ostaci stare gradjevine, te se smatra da je u zgradi „Palata Venecija“ u vrijeme Mletacke Republike bilo sjediste upravitelja grada. Zbog ljepote, raskosi i funkcionalnosti pomenutu palatu, crnogorski vladari Balsici koristili su kao rezidenciju i dvor. U neposrednoj blizini Palate, nalazi se velika mletacka zgrada, „Dvori Balsica“ iz XIV vijeka- danas renomirani hotelski objekat.
Prije ulaska u Stari grad nalazi se turbe, koje je svojevrsni pecat vremena iz doba vladavine Otomanskog carstva. Prema jednoj legendi, turbe svjedoci o megdanu dva brata ili prijatelja, za ljubav jedne zene. Prema toj prici, dvojica muskaraca borila su se do smrti da bi pobjednik u tom megdanu zadobio ljubav voljene zene. Ne mogavsi da se opredijeli, a jos manje da gleda njihovu borbu do smrti, prema legendi, mlada zena je skocila sa kuce i tako okoncala sebi zivot. Ipak, dvoboj mladica koji su bili veoma cijenjeni u tadasnjem Ulcinju, je nastavljen. Jedan od njih je u borbi poginuo, a drugi ne dugo za njim umro. Turbe - na mjestu njihove borbe, predstavlja svetinju koja - prema narodnom vjerovanju zraci i lijeci.
Mnogobrojni su Ulcinjani i turisti koji prolaze kroz Stari grad, koji i danas kroz resetke kojima je turbe ogradjeno, tamo ubace kovani novac za srecu. Ulcinjski Stari grad je uprkos znatnim ostecenjima na juznoj strani i nekvalitetno uradjenoj komunalnoj infrastrukturi, spomenik I kategorije i kandidat za zastitu UNESCO.
STARI ULCINJ – Stari Ulcinj odise pravim duhom orijenata. Udaljen je oko 2 km od centra novog grada. Uske, strme, krivudave ulice, presvucene izlizanom kaldrmom, jos uvijek vjerno svjedoce o svim epohama koje su obiljezile ovaj grad: o vladavini gusara, Vizantijaca, Mletaka, Turaka...
Kada hodate ulicicama Starog Ulcinja, kao da se nacas vratite u doba sultana, pasa ili aga, u vjekove kada su se osim po sabljama i jataganima, dogadjaji pamtili i po lijepim robinjama, ili zvucima nanula koje su bile nezaobilazni dio tradicionalne zenske islamske nosnje. Male i niske gradjevine, porodicne kuce u mahalskom stilu, nalaze se duz uzeg gradskog jezgra.
Medjutim, tu su jos i razlicite suvenirnice, berbernice, poslasticarnice, ducani za pazarenje i mnoge druge slicne radnjice koje odisu duhom Orijenta. Posjeta Starom Ulcinju jednostavno mora biti neizostavni dio Vase marsute po najjuznijem dijelu Cnogorske obale. Podnevno pojanje hodze iz obliznje dzamije, zvuci narodnog melosa koji dopiru iz obliznjih kafanica ili etno lokala, podsjetice Vas na fantasticne scene iz raznih filmskih ostvarenja koja su za temu imale kulturu islama. A tek kada u malim zanatskim radnjama ugledate kakav suvenir od srebra ili bakra, kakvu lijepu maramu ili bluzu protkanu nitima nalik zlatu, vjestom trgovcu ili vlasniku radnje nece trebati puno vremena da Vas ubijedi da to odmah kupite. Osim crnogorskog, ravnopravan za koriscenje u sluzbenoj komunikaciji je i albanski jezik, ali se posebno u ljetnjem periodu, kroz Stari Ulcinj cuju i: engleski, njemacki, italijanski, ruski, francuski...
Posebno u junu, julu i avgustu Ulcinj je prepun domacih i inostranih turista, izletnika i raznih drugih posjetilaca. Kada se umorite od duge setnje ili Vam je odmor nasuno potreban da bi sabrali emocije, najbolje je da se rashladite uz osvjezavajucu hladnu limunadu, neki vocni dezert, tursku kafu ili ako je vrijeme rucku degustirate ulcinjski specijalitet „cevape u somunu“. Kakav god plan obilaska Ulcinja i okoline da napravite necete pogdijesiti, jer sve sto vidite, cujete ili dozivite u Ulcinju, ostace duboko urezana uspomena o orijentalnom gradu sa crnogorskog juga. Definitivno, u Ulcinju cete osjetiti spoj civilizacija, kultura, naroda, jezika, mladih i starih, starog i novog, urbanog i arhaicnog... sve na jednom mjestu, i na ne tako velikom prostoru – Stari Ulcinj.
ADA BOJANA –taj naturisticki kompleks smjesten je na krajnjem jugu Crne Gore , na uscu rijeke Bojane u Jadransko more. Ostrvo Ada Bojana nastalo je vjestackim putem tako sto se u XIX vijeku na mjestu sadasnjeg ostrva nasukao brod „ Merito“.Godine talozenja rijecnog nanosa izvajale su Adu Bojanu, koju danas smatraju malim rajem na zemlji. Ada je najpoznatiji turisticki dragulj Crne Gore.
Nudisticko naselje na Adi sa specificnim ambijentom, vjesto je sakriveno od radoznalih pogleda sa dvije strane opkoljeno predivnom rijekom Bojanom a sa trece najcistijom morskom vodom. Mnogi kazu, da je najbolja preporuka za turiste koji zele doci na Adu savjet: „Ako nekada zazelite ljetovanje iz snova u kostimima Adama i Eve, Ada Bojana je definitivno pravi izbor“. Kada se odlucite da svoj odmor provedete na Adi Bojani, onda cete zasigurno biti ocarani kilometrima duge pjeskovite plaze, koja se poput vjesto iscrtane slikarske linije spaja sa kristalno cistim morem.
Plaza i morsko dno su prekriveni sitnim pijeskom. Na samoj plazi poredjani su suncobrani ispleteni od trske i pruca. Ada je najljepsa u suton - kad pri zalasku sunca nastaje nevjerovatna igra boja koja more, pijesak i nebo stapa u jedinstvenu sliku. Osim turista, posebno naturista, na Adu u ljtenjem periodu dolaze svi oni koji svoju licnost zele sjediniti sa nedirnutom prirodom, svakodnevno iscekujuci najljepse zalaske sunca i njegovog zatona u plavo more. Iz ljeta u ljeto Adi se vracaju pisci, pjesnici, knjizevnici, glumci, pjevaci, filmski stvaraoci, novinari, biznismeni, boemi, osebenjaci... Prostranstvo plaza na Adi Bojani pravo je mjesto za potpunu privatnost.
Luksuzni i konforni bungalovi, smjesteni su pored same plaze, okruzeni su predivnim cvjetnim aranzmanima i mediteranskim rastinjem, tako da ce i ti detalji Vas odmor ili boravak na Adi uciniti nesvakidasnjim, i u svakom slucaju ljetovanjem kakavo nijeste mogli ni zamisliti. Za one koji vole puno da odmaraju i prepuste se odmoru do maksimuma, lijepo ce zvucati informacija da su bungalovi od plaze udaljeni svega 100 metara da imaju zasebne ulaze i predivne male terase sa pogledom na more. U blizini su i restorani, sportski tereni te parkinzi. Za Adu Bojanu kazu da je mjesto koje izvlaci negativne misli. Samim tim sto citavim podrucjem koje Ada zahvata vlada neobicna tisina, nakon nekoiko dana boravka postace Vam jasno da i ta tisina ljude moze da preobrati i smiri, da im vrati elan, volju, zivotnu energiju i snagu za nova pregnuca. A kako i nece, kada osim poja ptica, suma talasa, lagodnosti koju stvara morski vjetar ili zujenje zrikavaca; u podne ili dok sunce njazesce pece, nista drugo ne remeti odmor na Adi. Osim netaknute prirode i sportska ponuda je veoma raznolika i bogata: od jahanja na konjima, jedrenja, do voznje paraglajderima, zmajevima, windsurfinga...
Na Adi Bojani se nalazi skola windsurfa koja posjeduje najnoviju, vrhunsku opremu. Potencijali Ade Bojane zadovoljavaju i amatere i stroge kriterijume profesionalaca. Pocetnicima pogoduje ravna linija vode jezerceta na kome se uce prvi koraci u ovom sportu. Vec sedmodnevna obuka kod profesionalnih ucitelja omogucava uzivanje na talasima, a poslije mjesec dana obuke dostupni su vam vjetrovi na otvorenom moru. Povoljni vjetrovi koji duvaju sa mora na plazama Ade, prave odlicne talase, koji omogucavaju windsurf havajskog kvaliteta. Obale koje zapljuskuje Bojana su poznate po drvenim kucicama, s kojih mjestani na tradicionalan i specifican nacin love ribu koju odmah mozete da probate u ribljim restoranima, sagradjenim u takodje atraktivnom ambijentu.
Ostrvo Ada Bojana krasi i suptropsko i mediteransko rastinje. Kako je naturisticko naselje sa svojim kompleksom izgradjeno pocetkom 70 – tih godina XX vijeka, tako je Ada dugi niz godina bila prepoznata i kao destinacija za hipi generaciju.
SASKO JEZERO – nalazi se u okolini Ulcinja. Do Saskog jezera najlakse je doci koristeci taksi prevoz ili sopstveni automobil. To jezero jedinstveno je po svojoj ljepoti, bistro je i mirno, ali i veoma bogato ribom. Povrsina Saskog jezera iznosi 364 ha. Okolni ambijent odlikuje se ranovrsnom florom i faunom. Osim trske, vrbovih stabala, jezero je jedinstveno staniste raznovrsnih ptica. Na samom jezeru i u okolini ima 240 razlicitih vrsta ptica, dok ih u samoj Evropi, prema nekim podacima, ima oko 400. Stalni stanovnici Saskog jezera su: rode caplje, guske, divlje patke, kormorani, fenadci...
Vozeci se plasticnom ili drvenom barkom nalik cunu, mozete promatrati ljepote Saskog jezera i njegove okoline. Ukoliko sa sobom ponesete dvogled, video kameru ili foto aparat sve te zivopisne detalje mozete posmatrati ili zabiljeziti na traci. U zivopisnoj okolini Ulcinja u zimskom periodu love se sumske sljuke. Najcesce su upravo te ptice, razlog za dolazak velikog broja lovaca iz Italije na obale Saskog jezera. Posebno poznato staniste i svratiste ptica selica su vodene povrsine tzv. Sonanskih bazena i gusti sevari oko njih. Mnogobrojne ptice selice zadrzavaju se na Saskom jezeru, kako bi predahnule na svom dugom putu u juznije krajeve. Njihov dolazak tako izmami ornitologe iz svih krajeva Evrope koji zure da ih fotografisu, snimaju kamerama, dive se njihovoj ljepoti, prstenuju ih i nadaju da se se iduce godine ponovo sresti u Ulcinju.
Dakle, na Saskom jezeru u povoju je i jos jedna medju turistima i ljubiteljima prirode omiljena vrsta zabave: posmatranje ptica ili birdwatching. Na Sakom jezeru su i sostaci drevnog grada Svaca, danas „mrtvog grada“ koji su u davnoj proslosti pokorili Mongoli. Svac je bio poznat i po tome sto je imao 365 crkava, koliko i dana u jednoj godini. U blizini jezera je i rijeka Bojana. Poslije burnog nocnog zivota provedenog u ulcinjskim restoranima, kafeima ili nakon divno provedenog dana na ulcinjskim plazama predlazemo da se posvetite ribolovu.
Na uscu rijeke Bojane u more, vrlo je atraktivno pecanje ribe lice, velike grabljivice i strasnog borca, a komadi budu teski i preko 20 kg. Ljubazni domacini uvijek ce Vas rado sa sobom odvesti camcem u lov i uputiti u male tajne.Ukoliko ste lovac, podvodni ribolovac, pecaros, i sl., na rijeci Bojani, i na Porto Mileni mogu se vidjeti brojne kalimere. Kalimere su drvene kucice sa atraktivnim napravama za specifican nacin lova ribe koji se efikasno zadrzao i danas na ovom podrucju. Ako nijeste ribolovac, a volite ribu, onda na uscu Bojane imate sirok izbor ribljih restorana na vodi, u kojima mozete da probate raznovrsne morske specijalitete, ribe, rakove, skoljke ...
UVALA VALDANOS – jedan ili vise dana svog odmora morate posvetiti uvali Vladanos, a evo i zbog cega. Uvala Valdanos, smjestena je na svega pet kilometara severozapadno od Ulcinja. Nekada je bila glavna luka ulcinjskih gusara i popriste pomorskih bitaka. Dobro upuceni tvrde, da uvala krije ostatke davno potpoljenih brodova iz antike i srednjeg veka. Smjestena izmedju dva brda Mavrijana i Mendre, uvala Valdanos je i pravi rezervat maslina.
Zbog cinjenice da se u toj uvali nalazi preko 80. 000 maslinovih stabala, cesto se za Ulcinj kaze da ima klimu masline. Za razliku od drugih uvala, ova je zaklonjena od juznih i sjevernih vjetrova i cesto je sluzila kao zaklon brodovima. Uvalu, sa svih strana okruzuju maslinjaci. Dobri poznavaoci ovog prostora kazu, da pojedina maslinova stabla poticu jos iz doba Stare Grcke, dok se za vecinu drveca smatra da su stara do 300. godina.Masline su odvajkada na ovim prostorima predstavljale robu ravnu zlatu. Maslinovo ulje sa prostora Ulcinja stizalo je trgovackim kanalima, u amforama i cupovima do Venecije, Rima, Kaira, Skadra, Skoplja, Duklje, Prizrena...
Od morskog zala do samog grada, uvala Valdanos duga je 5 kilometara. Ivicom uvale vodi asfaltni put koji se jednim krajem spaja sa magistralom Ulcinj - Bar, a drugim sa gradskim ulicama. U jugoistocnom uglu uvale je manje pristaniste za brodove, jahte i camce. Ima i tragova urbanizacije, ali do sada nije bilo arheoloskih istrazivanja. Pri samoj obali su ostaci manje crkve, za koju narod vjeruje da su je izgradili Grci. Rtovi koji stite uvalu Valdanos naglo se spustaju i duboko tonu u more. Tu se nalazi i veoma lijepo uredjena sljunkovita plaza, sastavljena od krupnih oblutaka. U pozadini, plaza je obrasla gustom makijom i borovom sumom.
Duga je 600 metara, a siroka, u prosjeku, 20 metara. Pored plaze nalaze se i restoran, sportski tereni te plazni bar. Oni turisti koji se zbog mira i zova prirode odluce da dio svog odmora provedu u Uvali Valdanos sigurni nece pogrijesiti, jer se osim kupanja, suncanja, odmora u hladovini stoljetnjih maslina, moze lako ukazati prilika i za kampovanje, obilaske okolnih rtova, istrazivanje citave uvale poput pravih: arheologa, planinara speleologa, botanicara...
Osim uzivanja u idealnoj hladovi maslinjaka, kupanja u cistoj, azurno – plavoj morskoj vodi, u uvali Vladanos mozete bas kao pravi „lovci na starine“ istrazivati i podmorje, trazeci olupine starih brodova, ili diveci se raznolikom morskom svijetu. Takodje, ukoliko zelite mozete se uputiti i ka rtu Mendre na kojem se nalazi najstariji svetionik u Crnoj Gori. U maloj kucici napravljenoj prije 20- tak godina za starog svetionicara i njegovu suprugu, mozete uz predusretljivost domacina saznati po neki detalj o zivotu svetionicara, o moru, o emocijama koje budi pogled na „pucinu plavu“... U svakom slucaju zelimo da Vas jednodnevni ili visednevnu odmor u uvali Valdanos bude dozivljaj za pamcenje.
четвртак, 15. април 2010.
Soko Grad
Ostaci srednjevjekovne tvrđave Soko nalaze se iznad sela Štitara, zapadno od puta Cetinje – Podgorica. Utvrda u prečniku ima oko 90 metara i podignuta je u vrijeme vladavine Stefana Crnojevića, u prvoj polovini (četrdesetih godina) XV vijeka, po gubitku tvrđave Đurđevca iznad Budve.
Uz grad Žabljak, prvi put se pominje kao Stefanovo vlasništvo 1453. godine. Tvrđava je poslije 1460. godine imala značajniju ulogu u odbrani posjeda Crnojevića od nadolazeće turske opasnosti. Po čestim molbama Stefana Crnojevića, kao vojna posada u ovoj tvrđavi periodično su se nalazili i mletački vojnici.
Danas postoje ostaci većih građevina u ovom gradu-tvrđavi, među kojima i jednog hrama
Uz grad Žabljak, prvi put se pominje kao Stefanovo vlasništvo 1453. godine. Tvrđava je poslije 1460. godine imala značajniju ulogu u odbrani posjeda Crnojevića od nadolazeće turske opasnosti. Po čestim molbama Stefana Crnojevića, kao vojna posada u ovoj tvrđavi periodično su se nalazili i mletački vojnici.
Danas postoje ostaci većih građevina u ovom gradu-tvrđavi, među kojima i jednog hrama
Pirlitor
Pirlitor je srednjovjekovno utvrđenje u Crnoj Gori, čiji se ostaci nalaze na ivici Jezerskoj visoravni (Durmitor), na jednom uzvišenju visoko iznad rijeke Tare.
U istorijskim izvorima se Pirlitor ne pominje. Ležao je na srednjevjekovnom putu Nikšić – Pljevlja, koji je išao preko prostranog i visokog platoa Jezera na visini od oko 1450 m. Sa Pirlitora, gdje je bilo malo utvrđenje, svakako za čuvanje puta, strmo je silazio u duboki kanjon Tare, ispod sela Levera. Na Jezerima je 1399. godine bio dvor Sandalja Hranića, a i herceg Stjepan Vukčić Kosača je 1453. godine boravio na Jezerima, gdje su vođeni razgovori sa dubrovačkim poslanicima o miru. Nije isključeno da je dvor Sandaljev i mjesto boravka Hercegovog bio baš Pirlitor, koji je po svemu do sada poznatom bio jedino utvrđeno mjesto na Jezerima.
Neznatni ostaci grada leže na jednom uzvišenju, na ivici visoravni Jezera a visoko iznad rijeke Tare. Jedini dio zida koji se danas može vidjeti, vjerovatno dio jedne kule, nalazi se na najvišoj tački uzvišenja ispod koga je prema Tari izgleda bio suvi šanac.
Predanje vezuje Pirlitor za vojvodu Momčila, koji se spominje u epskoj narodnoj pjesmi Ženidba kralja Vukašina.
U istorijskim izvorima se Pirlitor ne pominje. Ležao je na srednjevjekovnom putu Nikšić – Pljevlja, koji je išao preko prostranog i visokog platoa Jezera na visini od oko 1450 m. Sa Pirlitora, gdje je bilo malo utvrđenje, svakako za čuvanje puta, strmo je silazio u duboki kanjon Tare, ispod sela Levera. Na Jezerima je 1399. godine bio dvor Sandalja Hranića, a i herceg Stjepan Vukčić Kosača je 1453. godine boravio na Jezerima, gdje su vođeni razgovori sa dubrovačkim poslanicima o miru. Nije isključeno da je dvor Sandaljev i mjesto boravka Hercegovog bio baš Pirlitor, koji je po svemu do sada poznatom bio jedino utvrđeno mjesto na Jezerima.
Neznatni ostaci grada leže na jednom uzvišenju, na ivici visoravni Jezera a visoko iznad rijeke Tare. Jedini dio zida koji se danas može vidjeti, vjerovatno dio jedne kule, nalazi se na najvišoj tački uzvišenja ispod koga je prema Tari izgleda bio suvi šanac.
Predanje vezuje Pirlitor za vojvodu Momčila, koji se spominje u epskoj narodnoj pjesmi Ženidba kralja Vukašina.
Specijalan tretman za Grmožur
Podgorica, 4. oktobra- U sklopu manifestacije "Tvrđave Skadarskog jezera - baština kakvu ne poznajete", kojom se u Crnoj Gori obilježavaju Dani evropske baštine, Ministarstvo kulture, sporta i medija danas je predstavilo preliminarno tehničke procjene projekata rehabilitacije tvrđava Besac, Lesendro i Grmožur, koje se nalaze u basenu Skadarskog jezera. Stručni tim, koji se bavio izradom ove dokumentacije, sugerisao je i buduću namjenu ovih objekata, eksplicitno se određujući isključivo prema tvrđavi Grmožur, koja je identifikovana kao stanište zakonom zaštićenih vrsta ptica, što uslovljava poseban tretman. Kao takva, ona može biti isključivo konzervirana u postojećem stanju. Rekonstrukcija i privođenje komercijalnoj funkciji, u klasičnom smislu tog pojma, smatra se neprimjerenom, tvrde eksperti.
Na drugoj strani, utvrđenja Besac i Lesendro, tim stručnjaka, kome je povjeren zadatak izrade preliminarno tehničke procjene, vidi kao objekte koji mogu imati širok dijapazon buduće namjene, uključujući i turističko -ugostiteljsku, naravno - koncepcijski uravnoteženu sa idejom održivog razvoja i budućim Master planom, koji se radi za Skadarsko jezero. Ove tvrđave, njihov je stav, mogu biti detaljno rekonstruisane i privedene novoj namjeni, jer najveći broj pojedinačnih arhitektonsko - građevinskih cjelina u njihovom sklopu dozvoljava restauraciju sa rekonstrukcijom.
Na drugoj strani, utvrđenja Besac i Lesendro, tim stručnjaka, kome je povjeren zadatak izrade preliminarno tehničke procjene, vidi kao objekte koji mogu imati širok dijapazon buduće namjene, uključujući i turističko -ugostiteljsku, naravno - koncepcijski uravnoteženu sa idejom održivog razvoja i budućim Master planom, koji se radi za Skadarsko jezero. Ove tvrđave, njihov je stav, mogu biti detaljno rekonstruisane i privedene novoj namjeni, jer najveći broj pojedinačnih arhitektonsko - građevinskih cjelina u njihovom sklopu dozvoljava restauraciju sa rekonstrukcijom.
понедељак, 12. април 2010.
Haj-Nehaj
Haj-Nehaj
Ostaci srednjovekovnog grada Nehaja podignutog u 15 veku nalaze se na udaljenosti od oko 10 km severozapadno od Bara na nepristupačnom brdu iznad mora. Gradili su ga Mlečani zbog odbrane a prvi put se pominje u 16 veku. Postoji legenda da su ga iskljucivo žene obnovilie posle rayornog potresa i raynih napada na staru tvrdjavu.
U samom gradu se nalazi crkva Sv. Dimitrija iz 18 veka sa dva oltara koja su starija od samog utvrđenja.
Ostaci srednjovekovnog grada Nehaja podignutog u 15 veku nalaze se na udaljenosti od oko 10 km severozapadno od Bara na nepristupačnom brdu iznad mora. Gradili su ga Mlečani zbog odbrane a prvi put se pominje u 16 veku. Postoji legenda da su ga iskljucivo žene obnovilie posle rayornog potresa i raynih napada na staru tvrdjavu.
U samom gradu se nalazi crkva Sv. Dimitrija iz 18 veka sa dva oltara koja su starija od samog utvrđenja.
четвртак, 1. април 2010.
Onogošt
Onogošt je utvrđenje u Crnoj Gori oko koga se razvio današnji Nikšić. Nalazi se na strmom uzvišenju koje se uzdiže na oko 20-25 metara iznad Nikšićkog polja, a najstarije utvrđenje na ovom mestu potiče iz IV veka. Izduženog je oblika, sa dužinom od 214 metara i širinom od oko 30 metara u svom srednjem (najdužem) delu, a pruža se pravcem sever-jug. Na najjužnijoj tački utvrđenja smeštena je tzv. kula Nebojša, koja je imala tri sprata i petouglu osnovu, dok se na krajnjem severnom delu nalaze ostaci nešto niže kule osmougaone osnove. Utvrđenje je danas delimično očuvano.
Пријавите се на:
Постови (Atom)
